Oecumenische Basisgemeente Apeldoorn



Vertrouwen en vooruitzien

2 februari 2014

Welkom

 
Welkom allen deze morgen, ook nieuwe mensen van harte welkom. Het thema van dit jaar is: grensverkenningen, het leven dwingt ons keuzes te maken. Het onderdeel van vanmorgen is “vertrouwen en vooruitzien”” Wie durft het aan om onbevangen uit te kijken naar wat morgen brengen zal? We steken de paaskaars aan en zingen het welkomstlied Vol van verwachting

Zingen: Vol van verwachting zijn wij gekomen

Inleiding op het thema

Vandaag spelen er twee verhalen.
Het eerste verhaal gaat over het volk Israël dat dwaalt in de woestijn, ze moesten vluchten uit Egypte en nu in de woestijn verlangen ze terug naar de vleespotten in Egypte.
Het tweede is het verhaal van de dromen van de farao in Egypte. Hij droomt 2 wonderlijke dromen.. Het zijn 2 verhalen die over voedsel en hongersnood gaan. Het ene verhaal gaat over sparen voor minder goede jaren en het andere over het nemen wat je nodig hebt, niet meer en niet minder.

Voor we de bijbel openen zingen we: Het woord dat ik u heden geef.

Zingen: het woord dat ik u heden geef

Lezen: Exodus 16: 14-20

Vertrouwen

Even een kort overzicht aan wat vooraf gaat aan de zojuist gelezen tekst.

Mozes is met het volk Israël weggetrokken uit Egypte en op weg naar het beloofde land.Ze zijn nu ongeveer zes weken onderweg.
Blijkbaar is de voorraad voedsel op, de honger slaat toe. Het volk mort tegen Mozes en de Eeuwige. Dat hebben ze in de voorbije zes weken al eerder gedaan.
Waarom, vragen ze Mozes, heb je ons laten wegtrekken uit Egypte?  Daar hadden we nog de vleespotten en hier zullen we sterven van honger en dorst. Het volk heeft weinig vertrouwen, zowel in Mozes, als ook in de Ene de Eeuwige.

De Eeuwige zegt tegen Mozes : “ Ik zal ze op de proef stellen ik wil zien of het volk zich aan mijn voorschriften houdt en mij vertrouwen. Ik zal ze brood uit de hemel geven. De mensen moeten het elke dag verzamelen, net zoveel als ze die dag nodig hebben”.

Dit gaat vooraf aan de tekst die we gelezen hebben.

De Israëlieten zien in de ochtend het manna en vragen: Wat is dat? De vraag : wat is dat? is letterlijk de Hebreeuwse vertaling van manna.Twee dingen vallen op in dit Bijbelgedeelte: de Israëlieten moesten het manna elke dag opnieuw verzamelen en erop vertrouwen dat er de volgende dag weer genoeg was.
Was dat vertrouwen bij iedereen aanwezig? Nou nee, sommigen in het reisgezelschap luisterden niet en bewaarden toch iets voor de volgende dag. Toen stonk het, het was bedorven, lezen we in vers 20.
Of het manna ook werkelijk uit de lucht viel is maar de vraag. Manna is volgens sommige historische bronnen misschien een eetbare en geneeskrachtige hars afkomstig van de tamariskboom, die daar nu nog steeds groeit. Het verhaal heeft ten diepste veel kernmerken in zich van een mythe. Een verhaal wat is doorverteld om nooit te vergeten met een diepere laag.
We weten dat er een sterke vertelcultuur heerst in het Joodse volk, toen en nu.

In de evangeliën wordt diverse keren naar dit manna verwezen. Denk aan Jezus woorden: “ Ik ben het brood des levens “ . In het “ Onze Vader “ verwijst de zin: “ geef ons heden ons dagelijks brood “ ook naar de dagelijkse hoeveelheid manna wat verzamelt mocht worden.
Eén omer per persoon, per dag, dat is ruim voldoende. Het leert ons grenzen te stellen aan wat we nodig hebben. De aarde geeft voldoende eten voor ieder mens, maar niet voor ieders begeerte.
Het ging om vertrouwen, ik wil daar nog even op terug komen. Dat was niet bijster groot bij het volk Israël tijdens hun veertig jarige tocht door de woestijn
Hoe leeft dat bij mij, bij ons? Hebben wij vertrouwen in onze tocht door het leven? Ons leven wordt nogal eens vergeleken met een tocht door de woestijn.

Als ik mensen vraag hoe ze denken over de toekomst, of ze daar vertrouwen in hebben, dan hoor ik veel pessimistische geluiden. We vervuilen de aarde, de veranderingen van het klimaat bezorgt ons een catastrofe, alle hulpbronnen raken op en de aarde kan niet voldoende voedsel voortbrengen om alle monden in de toekomst te vullen.
Aan al dat doem denken wil ik niet meedoen, het moet toch anders kunnen? Deze aarde en heel de schepping is tocht veel te mooi, maar er is nog veel te verbeteren.Dat zal niet vanzelf gaan en onze inspanning is meer dan nodig. Er zal nog veel misgaan, maar laat ons dat niet ontmoedigen. We mogen vertrouwen dat als het ons tegen zit we opgevangen worden. Daarvan willen we zingen.

Zingen: Die mij droeg op adelaarsvleugels

Lezen: Genesis 41: 17-30

Vooruitzien

Als je het verhaal van de droom van de farao hoort, dan is de vergelijking met de kredietcrisis en de problemen in onze wereldeconomie onmiskenbaar. Jozef lijkt op een politicus die probeert om met verstandig beleid een economische crisis af te wenden. . Jozef lijkt een wijze, verstandige staatsman die, als het er op aan komt, de juiste maatregelen durft voor te stellen.

De farao, een wereldleider van formaat , de heerser van een machtig land, dat de graanschuur van het Midden-Oosten is. Farao, zoon van de Zonnegod, hij is goddelijk en dankzij de rivier de Nijl is Egypte welvarend en vruchtbaar. En uit die rivier komen de zeven vette en mooie koeien. Maar dan komen uit die rivier ook zeven magere en lelijke koeien en eten die vette op en zijn daarna nog even schriel en mager als daarvoor. Bovendien droomt de farao ook nog van mooie korenaren aan de kant van de Nijl en van aren zonder korrel die de mooie aren verslinden en dan nog geen korrel bevatten. Hoogst verontrustend. Wat betekenen deze droomsignalen? Wie kan ze uitleggen?

Zeven jaren van overvloed en zeven magere jaren. Op zich toch niet zo verontrustend? Een normale schommeling in de conjunctuur zou je denken, wat wel verontrustend is: dat die magere koeien de vette opeten en dat daar niets van te zien was. Het zou kunnen betekenen dat de zeven goede jaren worden afgewisseld door zeven slechte jaren en dat er na die wisseling NIETS meer over blijft en dat is een ramp, een crisis. Farao gelooft dat een droom hem iets over de toekomst kan zeggen, maar er is geen magiër te vinden die zich waagt aan de uitleg van deze dromen. Dan herinnert men zich dat er een gevangene in de cel zit die dromen uit kan leggen en vlug wordt Jozef gehaald. Jozef, zelf meesterdromer genoemd, gelooft ook dat dromen iets over de toekomst kunnen zeggen, het kan een profetische waarschuwing zijn. Dromen zet mensen in beweging.

En Jozef komt in beweging, hij stelt een plan van aanpak voor. Die goede en slechte jaren zullen komen dat kan Jozef niet voorkomen. Wat wel voorkomen kan worden is dat de slechte jaren al het goede zullen vernietigen. Dat er niets meer over zal zijn. Jozef kan een totale hongersnood voorkomen en het recept is vrij simpel. Eerlijk delen! Heel praktisch, in de goede jaren sparen voor de slechte jaren. En dat gebeurt, Jozef als minister van financiën stelt
een belastingplan op, in de goede jaren een vijfde deel van de oogst sparen. Grote schuren bouwen en het graan verzamelen, bouwen aan een toekomst die mogelijk wat minder welvaart kent maar niet hopeloos is en niet ontaard in een crisis. En zo gebeurt het!

Hoe staan wij in onze wereld? Hoe gaan wij om met de aarde en ons voedsel? De politiek worstelt en is verdeeld. De verleiding van steeds meer consumeren staat nog steeds op één. Wij hebben vergeten om schuren te bouwen, integendeel, toen het ons goed ging en de bomen tot in de hemel groeiden gingen we steeds maar meer consumeren en grote leningen afsluiten. Ons werd, door de bank geadviseerd, om de overwaarde van ons huis op te nemen en er iets leuks van te doen. Nu vallen banken om en veel mensen zitten met een grote hypotheekschuld. Voedselbanken kunnen de aanwas nauwelijks aan.

Hadden wij toen maar een Jozef met een plan van aanpak. Maar wij zijn toch zelf wijze en verstandige mensen die in beweging komen en er wat aan gaan doen. Wij willen toch geraakt worden door het visioen van eerlijk delen en vooruitzien naar een nieuwe wereld waar honger niet meer is. Wij kunnen toch gaan voor schoon, groen en duurzaam. Straks bij de Europese en gemeenteraadsverkiezingen kunnen we stemmen op die partijen die deze plannen hoog in het vaandel hebben.
Wij mensen blijven dromen dromen en vergezichten zien, een nieuwe wereld die gaat komen, te vinden al misschien. Wij dromen van de mensenrechten die ieder mens dan heeft, niet langer tegen onrecht vechten, daar ’t recht van liefde leeft. Dat gaan we nu zingen.

Zingen: Lied van dromen en vergezichten

Collecte

Zingen: Tafel der armen

Samen delen

Zingen: Mag het pad verlicht zijn...


Home

Indien u op de hoogte wil blijven van de activiteiten van onze oecumenische basisgemeente kunt u zich abonneren op onze digitale nieuwsbrief.
Stuurt u dan een e-mail naar: info@oecumenische-basisgemeente-apeldoorn.nl

Bijgewerkt: 10 februari 2014