- Uit: "Der Fluyten Lust-hof" (Erik Bosgraaf)
- Welkom
- Medelingen
- Zingen: Dit huis vol mensen
- Bij ons thuis . . . . . . .
Bij ons thuis was het een onderdeel van onze opvoeding …
muziekles!
Als meisje van 7 begon ik op de muziekschool in Buitenpost
met blokfluitles, mijn broer accordeon en orgelles, mij
jongere zusjes later gitaar en ook orgelles.
De muziekschool had ook een koortje wat we begeleiden, we
studeerden geweldige stukken in waarin ook toneel voorkwam,
het zal wel een voorloper van de musical zijn geweest….
Mijn blokfluit ging na jaren over in een altfluit, je groeit
mee tenslotte…
Ik doe er niets meer mee maar heb wel heel goed noten leren
lezen!
We zongen heel wat af thuis : Daar ruist langs de wolken,
donk’re wolken pakken samen, vaste rots van mijn behoud..Johan
de Heer..! (dat boek stond altijd open op het harmonium… )
hijgend hert der jacht ontkomen,
“haven haven veilige haven” Dominee Bodaan. Cum baja my
Lord, We shall overcome…vanalles, mijn moeder op het
harmonium wij erbij en zingen maar!
Een mooie, veilige herinnering aan ons thuis waar dié muziek
en dát zingen zo bij hoort….
Door de jaren heen veranderde mijn kijk op vooral de teksten
die ik toen uit volle borst meezong
De sfeer, de geur, de kerk kan ik moeiteloos oproepen, een
mooi gevoel maar ook een realiteit waarvan ik me langzaam
heb losgeweekt.
Muziek….. belangrijk in mijn leven….
Ik kom er even bij “op adem” een kunstvorm die bij mij past.
Een CD , een concert, een liedje op de radio, filmmuziek,
zingen in de basis, er is zoveel uit te halen, soms slaat
iets in als een bom, bezorgd het me kippenvel, het kan me
opvrolijken of juist verdrietig maken… soms rukt een lied of
muziek aan verdriet of aan een herinnering en duik ik er
even in onder.
Het is de muziek en daarbij vaak ook de woorden die zo mijn
leven binnenglijden en daar achterblijven.
Het zijn verbindende herinneringen in mezelf,
…. al die liedjes van vroeger” klein vogelein op groene
tak,” wat mijn grootmoeder zong (ik hoor haar stem erbij..)
“de heer is mijn herder”hoort bij mijn moeder
actieliedjes in de vredesbeweging “sound of silence” in het
Central Park, where are all the flowers gone , onze
cabaretliedjes : a van een ander alfabeth….,
Vaak is het dat een regel uit een liedje met me meegaat een
paar dagen, gebeurt ook vaak na een viering …. Dan zing ik
op de fiets “ die mij droeg op adelaarsvleugels”
Het overkomt me wel dat ik al zingende volschiet en even
niet verder kan, mn keel wordt dik, ik moet even ophouden te
zingen, tranen in m’n ogen.
de Ierse zegenbede van februari…. het pakte me…. May the
wind always be on your back and the sun on your face…De
tekst die ik Rolf ieder jaar meegeef als hij weer op reis
gaat naar de kinderen.
Zo hebben wij allemaal een luikje vol herinnering en
ervaring wat ons verbind met muziek in ons leven.
Wat een luxe dat er zoveel te beleven valt, dat we kunnen
kiezen uit al die muzieksoorten en muziekmakers, wat een
rijkdom in ons leven! |
- Liedje van altijd – Gerard van Maasakkers
- Actueel Erfgoed (Het Gereformeerd Gregoriaans)
Een liedje van altijd...en dat doet me wel wat !
Dat merkten we.
We gaan nu iets laten horen onder de titel áctueel erfgoed
en Peter noemt dit Gereformeerd Gregoriaans. Je hoort meteen
dat dit uit de protestantse hoek komt.
Actueel erfgoed omdat het zg. ‘boventoon zingen’’ is
opgenomen in de lijst van Cultureel Erfgoed.
Er wordt daarbij gezongen op hele noten en dat verbind je al
gauw met archaïsch en afgedaan. Als : dat werd tóen gedaan.
Toch zijn er nog steeds groepen mensen die dit doen,
enerzijds uit traditie, maar ook omdat het past in hun
belevingswereld.
Waarom zou je op hele noten zingen ?
Omdat dan de tekst, het WOORD, beter tot zijn recht komt.
En juist in die groeperingen is het WOORD het belangrijkst,
daar ging het om in de reformatie. Op het woord valt dus de
nadruk.
Belangrijk in die beleving is enerzijds de zwaarte van de
zonde, en anderzijds dan toch de verlossing daar tegenover.
Die diepte en hoogte komen ook tot uitdrukking in het zingen
en worden beleefd tijdens het zingen.
In de psalm die we gaan horen komt dat heel duidelijk tot
uiting in het derde vers.
En luister dan ook extra naar het zingen met de bovenstem.
Die hoor je als het goed is ook al in het tweede vers.
Nog even over de tekst van deze psalm.
Het is een berijming van Petrus Datheen uit ca 1540 .Zijn
berijmingen zijn qua rijm en ritme verschrikkelijk.
Maar, je zult merken dat bij deze manier van zingen die
onregelmatigheden amper een rol spelen in de beleving.
Na het horen van psalm 42 zingen we zelf ‘Die mij droeg’. We
merkten dat dit lied over hetzelfde gaat.
Ps. 42 duurt ongeveer 8 minuten. Dat is een flinke tijd. Om
die tijd te volbrengen in gepaste aandacht hebben we een
echt protestants hulpmiddel. Het gaat rond tijdens de intro.
Je kunt er een van nemen die je dan enigszins ‘besmuikt’ in
je mond stopt. |
- Psalm 42: 1, 3, 5 van Petrus Datheen
- Zingen: Die mij droeg
- Heer ontferm U"
- Kyrie (CD, Musica Gregoriana )
- Zingen: Laudate Omnes Gentes
- Taal van het hart
Wanneer en hoe ontstond muziek eigenlijk? Men denkt dat dit
ongeveer gelijk op ging met het ontstaan van taal. Er werd
geëxperimenteerd met klanken, maar ook al met instrumenten,
al waren dat toen nog botjes of heel simpele fluitjes. Maar
ook toen al werd het gekoppeld aan iets magisch, aan
rituelen, en bovenal werd muziek gebruikt om er emoties mee
uit te drukken. Taal van het hart, dus.
Ook in het eerste bijbelboek, Genesis, lopen we al een
zekere Jubal tegen het lijf, die speciaal wordt genoemd als
instrumentmaker. Eigenlijk kan je zeggen dat de bijbel
begint EN eindigt met een lied. Tussen het lied van de
schepping en het lied over de nieuwe hemel en de nieuwe
aarde, gebeurt het allemaal.
En daartussen in jubelt en juicht, klaagt en knort men de
hele bijbel door. Met als hoogtepunt de psalmen, liederen
die voor een groot deel door David zijn geschreven.
Dezelfde David die, toen hij nog een herdersjongen was, de
harp zo mooi bespeelde dat hij daarmee het hart van een boze
en depressieve koning Saul wist te raken en voor even zijn
sombere buien kon verlichten.
Ja, muziek kan troosten, ontroeren, je ontvellen als het
ware. Het kan je optillen, je boven jezelf doen uitstijgen
..‘soms gaan wij op de vleugels van een lied, en durven onze
zwaartekracht vergeten..’ zingen we hier wel eens..
Een bepaalde combinatie van tekst en muziek, in een lied
samengebracht, kan je regelrecht in het hart treffen. Dat
heeft ook te maken met herinneringen aan emotionele momenten
die daaraan gekoppeld zijn. Onze eigen levensweg, met alles
wat daarin plaatsvindt en -vond, kleurt daarin mee.
Maar natuurlijk zijn er verschillen, en over smaak valt niet
te twisten. Waar de een bij opspringt van vreugde, daar kan
de ander zwaar geïrriteerd van raken. Wij zijn hier niet zo
van de opwekkingssongs of hallelujaliederen. Psalmen? Nou..
misschien, als ze Vrij zijn, berijmd door Huub en getoonzet
door Antoine…. En die liedjes van Johan de Heer, die
Fokjelien, - en zij niet alleen- vroeger zo enthousiast
meezong, die krijgen we zeker niet meer uit onze strot,
zoals we dan zeggen .
Zo is dat gegroeid, dat is ook een beetje onze cultuur. Waar
onze theologische inzichten veranderden, veranderde ook onze
liedsmaak en daarbij leggen we de lat behoorlijk hoog..
Diezelfde Johan de Heer kreeg trouwens vroeger ook al veel
kritiek. Van theologen, dichters en musici. Hij pareerde die
kritiek met het volgende:
‘Mensen, Gods kudde bestaat niet uit giraffen, maar uit
schapen die Zijn hand wil weiden. U hangt de korf met
voedsel zo hoog dat een eenvoudig schaap er onmogelijk bij
kan.. “.
En, daar heeft hij misschien een punt…
Zelfs ons koor kan de prachtige melodieën van Antoine Oomen
soms amper behappen…
Muziek kan je raken omdat de schoonheid ervan je kippenvel
bezorgt, je de adem beneemt als het ware. Als je, zoals ik,
niet opgevoed bent met klassieke muziek en dan zomaar,
tijdens de muziekles op de HBS, geconfronteerd wordt met een
bijna hemels klinkende Watermusic van Handel.. Dan wil je
daar meer, veel meer van horen..
Muziek is ook samenbindend. De ene stem voegt zich bij de
andere, en zo ontstaat er een wij-gevoel. Dat gebeurt in
koren, in kerken, en in bijeenkomsten zoals de onze, maar
ook op popfestivals, bij voetbalwedstrijden en tja, ook bij
marcherende soldaten.
Muziek kan je heel vrolijk maken of je laten verstillen en
naar binnen keren. Zo zijn er voor alle emoties wel
bijpassende liederen of muziekstukken te vinden.
Welke taal jouw hart raakt, dat verschilt per persoon, en is
afhankelijk van wie we zijn en van onze geschiedenis en
culturele achtergrond. Wat gemeenschappelijk is, is dat we
er allemaal iets bij beleven: vrolijkheid, troost, weemoed,
verdriet, boosheid, verlangen en hoop.
Hier bij ons, in de basisgemeente, worden velen aangesproken
door de schoonheid van poëtische taal gekoppeld aan
meerstemmige muziek. Soms zegt een lied datgene waar we zelf
alleen maar over kunnen stamelen.
Augustinus zei het al: zingen is tweemaal bidden.
Want dat is wat er tussen de regels door gebeurt..
Ook al zoeken we naar woorden om ons geloof -of wat daarvan
over is- met elkaar te beleven, impliciet en soms expliciet
roepen we, klagen we aan, danken we om alles wat goed en
mooi is op deze aarde. De dankbaarheid maar ook de woede
krijgen daarmee een ADRES.
David, een man die door hoogten en diepten is gegaan in zijn
turbulente leven, dichtte in psalm 22 : “ God mijn God,
Waarom heb je mij verlaten? Ben je doof? Waarom geef je geen
antwoord? Maar toch: Jij bent de Heilige, die troont op de
lofzangen van Israël”..
Met andere woorden: zolang wij over Hem zingen is God niet
dood….
Veel psalmen beginnen met aanklachten en droefenis, maar
eindigen toch in hoop en dankbaarheid. Alles loopt tenslotte
uit in een loflied op de Eeuwige.
David had veel psalmen nodig om de lof te bezingen van de
Schepper. En in de laatste psalm wordt echt alles uit de
kast haalt.: trompetten, bazuinen, citers en cimbalen, en
vooruit, orgels, en piano’s, violen en harpen, fluiten,
gitaren en cello’s, letterlijk alles wat adem heeft wordt
opgeroepen God te loven...
Muziek, taal van het hart..
En waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over..
Zullen wij ons partijtje dan maar meezingen?
Zingen: O Schepping o schoonheid..
Zullen wij ons partijtje dan maar meezingen? |
- Zingen: O schepping, o schoonheid
- Duizend keer . . . . . .
- Om te janken zo mooi, Maarten Roozendaal
Duizend keer/ of mooier dan mooi
We kennen het vast allemaal…… Zomaar op de fiets, in de
auto, in de schuur, onder de douche,in bad of tijdens een
vergadering…..
Opeens welt er iets (een liedje) op, we fluiten of neuriën
een melodie, we horen muziek in ons hoofd of we zingen
luidkeels een lied.
Soms van vrolijkheid, soms tegen de verdrukking in. En maar
zingen, terwijl de tranen over je wangen stromen.
Stef Bos zingt in zijn lied Duizend jaar:
Vanuit de stilte wordt een nieuwe stem geboren
En je voelt een ander
evenwicht ontstaan
En je hebt een lied al
duizend keer gezongen
Maar nu weet je pas
waarover het moet gaan
Een lied over schijnbaar alledaagse dingen laat me voelen
dat ik leef.
Wij vinden het volgende lied om te janken mooi.
De vorig jaar overleden Maarten van Roozendaal zingt het
Om te janken zo mooi…..
Janken mag gerust. |
- Collecte
De collecte is voor Mudanthe
Iedereen kent Mudanthe denk ik..
Mudanthe is een actieve en zeer diverse vrijwilligers
organisatie, gevestigd in Apeldoorn, afkomstig uit 20
verschillende culturen en actief op het terrein van muziek,
theater, kunst en sociaal maatschappelijke activiteiten.
Er wordt b.v. 1x per maand in een bepaalde wijk in Apeldoorn
een buurtrestaurant georganiseerd
waarvoor samen wordt gekookt en gegeten terwijl Mudanthe
muziek maakt
Wat is er leuker dan samen eten mét muziek…. |
- Zingen (door het koor): de zegen
Mag het pad verlicht zijn om jou te ontmoeten
mag je de wind altijd mee hebben
mag de zon warm op je gezicht schijnen
mag de regen mild op je velden vallen
en tot wij elkaar weerzien
mag Hij je in zijn handen houden
mag God jou houden in de palm van zijn handen
- Daniel Lohues: “Baat bij muziek”
- Koffie met muziek
|
