Oecumenische Basisgemeente Apeldoorn



Hemel en Aarde

1 september 2013

‘Over de schepping’

tekst Jannet Delver, naar Hildegard von Bingen
muziek: Mariëtte Haring
 

Ieder, alles, kleinste en grootste
Gezien van oereeuwig af aan
Is bij het weten van God
Zoekt iemand ja, God zelfs,
In ogen van mensen,
Die vindt er
De diepste zee, de hoogste berg,
Verdriet als rivieren die kronkelend gaan
Geluk uit de verte als toekomst verloren,
Dat hier en nu waar wordt.
Wie raakt niet verwonderd
Om het begin,
Waar verwekt werd.
Het binnenste weten zo dichtbij het hart,
Een zweempje van adem is het,
Waar schepping begint.

Welkom

Mededelingen

Zingen: Dit huis vol mensen

Inleiding

Muziek Die Vorstellung des Chaos van F.J. Haydn

 “In den beginne heerst de grondruis: tumult, het klotsen en golven van de grillige wateren.
Over dat toeval heen waait de ruagh.
Luister nu, naar hoe de wind de wanorde ordent”. M. Serres

Muziek uit De profundis van S. Gubaidulina

Verhalen uit een ver verleden

Weet je nog…. Lang geleden……………herinner je nog ……
Er was eens…………………
Zo beginnen vaak onze verhalen en luisteren we naar de verhalen van anderen.

Vanmorgen zijn het verhalen in een verhaal
Er was eens………meer dan 26 eeuwen geleden, een land tussen Eufraat en Tigris, waar de Babyloniërs woonden.
Babyloniërs, machtig, hoogbeschaafd en welvarend.
Welvaart, die mede te danken is, aan het overvallen van andere landen.
Te plunderen. Te doden, wie weerstand biedt en burgers, die je goed kunt gebruiken, als oorlogsbuit, mee te voeren naar je eigen land. Te deporteren!!!
Dat overkomt ook de mensen van Juda.
Hovelingen,notabelen, ministers, grootgrondbezitters, handwerkslieden, profeten en priesters.
Zij worden gedeporteerd naar Babylonië.

Maar….
Ver van huis, waar terugkeer onmogelijk lijkt; waar het leven best goed is en assimileren niet moeilijk lijkt, blijft de haat tegen je ontvoerders en lijd je aan heimwee naar je eigen land. Zullen we ooit ons land terug zien:
“Aan Babels stromen zaten wij en weenden als we aan Sion dachten”

Heimwee en verlangen en………vragen:
Wat hebben wij verkeerd gedaan, dat dit ons overkomt?
Heeft God ons in de steek gelaten?
Wat moeten we geloven als wij hun tempels zien en horen over hun goden.
Machtig en ontzagwekkend.

Goden: Licht duisternis zee aarde zon maan . . .
Goden, die over wel en wee beschikken van mensen en
gunstig gestemd moeten worden met offers.

Kunnen wij nog vertrouwen op onze God? Zullen we ooit de tempel terugzien?
In wanhoop en vertwijfeling kijken ze naar de hemel.
“Waar komt onze hulp vandaan”?
Valt er iets te hopen?

Met die vragen komen de ballingen bij de priesters.
En de priesters vertellen verhalen.

Verhalen als troost! Verhalen om de moed erin te houden en die de hoop op
terugkeer naar hun eigen land aanwakkeren………Op een dag ……ooit…….

De priesters vragen……..”Zijn jullie de verhalen vergeten?
Verhalen, die van generátie op generátie zijn verteld? “

En hier beginnen de verhalen in het verhaal

“Weten jullie nog?
Eens lang geleden zijn we uit slavernij bevrijd en uit Egypte getrokken.
Onze goede God, heeft toen, ons volk bevrijd , uit de onderdrukking in Egypte; uit de chaos en hen geleid naar het hun “beloofde land”.

Onze God, is Anders.
Onze God is een God, die bevrijdt. “Ik zal er zijn” en tegen de mens zegt: “ Jij mag er zijn”.

De priesters vertellen verder:
Hoe deze God aan het begin stond van de schepping.

Overal ter wereld ritselt het van de scheppingsverhalen; ook in het oude Oosten.
In die scheppingsverhalen is het een strijd en discussie tussen de goden, vóórdat er sprake is van schepping.

Het verhaal, dat de priesters vertellen, gaat radicaal in, tegen een religie van goden.
Géén goden, zon en maan , licht en duisternis.


Zij vertellen: …onze God is de énige, ónafhankelijke Schepper.
In den beginne . . . .

In den beginne . . . zo begint het eerste verhaal van de bijbel.
Dit verhaal in het verhaal, werd opgeschreven in de Babylonische ballingschap.

Uit oerchaos wordt een levenswaardige wereld geschapen.

In de beginne schiep God de hemel en de aarde
Hemel en aarde zullen het toneel zijn, waar de geschiedenis van God en de mensen zich gaat afspelen.
Hij schept / scheidt en na elke dag zegt deze Schepper dat het goed is.

En God zei: “laat ons mensen maken,die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken”.
Deze Schepper, Moeder, Vader, die God wordt genoemd, maakt de mensen.
Mensen met mogelijkheden, creativiteit en verantwoordelijkheid.
Beelddragers.

Een Mythische geloofsverhaal.

Wanhoop niet, dat verlamt je.
Het is geen godvergeten aarde.

Put hoop en verwachting uit deze verhalen van Uittocht en Schepping.
Eens komt de dag . . .
Een visioen . . . van vrijheid en vergezichten. . . .

Dát schept ruimte
Ruimte waar het licht kan stromen . . .

Zingen: Ruimte waar het licht kan komen

Hemel en Aarde

In deze eerste viering van het nieuwe jaarthema snijden we meteen een tegenstelling aan die ons allemaal aangaat. Hemel en aarde. Dan komen we bij grote levensvragen zoals Waar komen we vandaan? Waar gaan we naar toe? Wat is de zin van alles? Waarom is er zoveel lijden? Is er een God die alles stuurt, en waar is Hij dan, bij al deze verschrikkingen? Of zijn we overgelaten aan het toeval?
Vragen die de mensheid al vanaf het begin hebben bezig gehouden. Kennelijk hoort dat bij het mens-zijn. Bij de mens, die bewustzijn heeft, en taal, die zich deze vragen dus kan stellen, die kan reflecteren en die zoekt naar antwoorden.

De vragen zijn hetzelfde gebleven, de antwoorden zijn in de loop der eeuwen veranderd.
Wij zijn mensen van onze tijd en worstelen met waarheid.
Is het scheppingsverhaal achterhaald? Wordt het ingehaald door de wetenschap?
Het scheppingslied van Genesis is geen wetenschappelijke verklaring. Dat wisten de schrijvers toen ook al. Dat blijkt wel uit het feit dat Genesis 2 ook een scheppingsverhaal bevat, dat het eerste op onderdelen tegenspreekt.
Het zijn geloofsverhalen…
Maar wat geloven we dan..?

Onze antwoorden hierop lopen uiteen. Voor de meeste van ons is het een zoeken en tasten geworden. We durven het nauwelijks nog geloven te noemen, dat is in het postmoderne tijdsgewricht ook wel een beetje gênant, en vervangen het woord ‘geloof’ door het woord ‘zingeving’.
Wat geloven we nog? Wat is de zin van alles? Wat zoeken we? Waarom komen we hier elke maand nog samen? Waarom lezen we bijbelgedeelten? Waarom zingen we?

Zingen: Eerste stem

Hemel en Aarde

In deze eerste viering van het nieuwe jaarthema snijden we meteen een tegenstelling aan die ons allemaal aangaat. Hemel en aarde. Dan komen we bij grote levensvragen zoals Waar komen we vandaan? Waar gaan we naar toe? Wat is de zin van alles? Waarom is er zoveel lijden? Is er een God die alles stuurt, en waar is Hij dan, bij al deze verschrikkingen? Of zijn we overgelaten aan het toeval?
Vragen die de mensheid al vanaf het begin hebben bezig gehouden. Kennelijk hoort dat bij het mens-zijn. Bij de mens, die bewustzijn heeft, en taal, die zich deze vragen dus kan stellen, die kan reflecteren en die zoekt naar antwoorden.

De vragen zijn hetzelfde gebleven, de antwoorden zijn in de loop der eeuwen veranderd.
Wij zijn mensen van onze tijd en worstelen met waarheid.
Is het scheppingsverhaal achterhaald? Wordt het ingehaald door de wetenschap?
Het scheppingslied van Genesis is geen wetenschappelijke verklaring. Dat wisten de schrijvers toen ook al. Dat blijkt wel uit het feit dat Genesis 2 ook een scheppingsverhaal bevat, dat het eerste op onderdelen tegenspreekt.
Het zijn geloofsverhalen…
Maar wat geloven we dan..?

Onze antwoorden hierop lopen uiteen. Voor de meeste van ons is het een zoeken en tasten geworden. We durven het nauwelijks nog geloven te noemen, dat is in het postmoderne tijdsgewricht ook wel een beetje gênant, en vervangen het woord ‘geloof’ door het woord ‘zingeving’.
Wat geloven we nog? Wat is de zin van alles? Wat zoeken we? Waarom komen we hier elke maand nog samen? Waarom lezen we bijbelgedeelten? Waarom zingen we?

Zingen: Voor de zevende dag

Hemel en Aarde

Als het gaat over grensverkenningen en verbindingen zoeken, dan is het belangrijk dat we blijven openstaan voor andere, nieuwe mogelijkheden. Ook de wetenschap speelt daarin een grote rol. Sluiten religie en wetenschap elkaar uit of kunnen ze elkaar juist versterken?
Leiden zij ons tot verwondering en zet die verwondering ons aan om onze kwetsbare aarde als kostbaar te beschouwen, waar wij verantwoordelijk voor zijn?
Als de technische mogelijkheden geen gelijke tred houden met humaniteit, dan is de chaos dichtbij...


En juist daarover gaat het, volgens ons, in die oude welhaast versleten teksten .
Over een mensenland. Over hoe het zou kunnen zijn.
Over schoonheid en troost, over liefde en barmhartigheid.
En ja, er waren meer scheppingsverhalen, in allerlei culturen. Allemaal proberen ze een antwoord te geven op de grote vragen van de mens.
Wij houden het bij Genesis.
En dan ligt daar die oer-oude vraag: Mens, waar is je broer?
Genesis, dat in onze aderen is ingespoten, laten we wel zijn, maar ook omdat het voor ons qua verhaal het mooiste is . Omdat het troost en hoop biedt tegen alle chaos in, EN een opdracht is, verantwoordelijkheid vraagt, de opmaat vormt voor andere verhalen die zeggen: Sta op. God is bevrijder. Ik zal er zijn.

Paus Franciscus zou het zo zeggen: Ga, zonder angst, en dien !.

Collecte voor Vluchtelingenwerk Nederland

Slottekst

Wie anders
zou de hemel dragen
dan zij, die van de aarde houden
in een zachtmoedige omarming

Zij, die knielend
groter worden
De wakenden onder de sterren,
bewogen door een stem
hun ingeschapen, als hun eigen adem.
Die niet kunnen
niet willen geloven
dat van de liefde
één korrel vergaat.

Zwaartekracht
houdt hen niet gevangen
Licht trekt hen op
uit de grond.

Op een dag is het waar,
hemel en aarde
door niets en door niemand te scheiden.
En mensen als deze
overal opgestaan.

Kris Gelaude

Zingen: Dat ik aarde zou bewonen


Home

Indien u op de hoogte wil blijven van de activiteiten van onze oecumenische basisgemeente kunt u zich abonneren op onze digitale nieuwsbrief.
Stuurt u dan een e-mail naar: info@oecumenische-basisgemeente-apeldoorn.nl

Bijgewerkt: 25 oktober 2013