En het licht schijnt in de duisternis
en de duisternis heeft het licht niet overmeesterd.
Once in Royal Davids City
Welkom
Welkom allemaal op deze Kerstavondviering!
Een welkom voor alle bekende en onbekende gezichten. Dat we het goed hebben met elkaar .
Onze keuze om te beginnen met de mooie klanken van deze bekende Christmas Carroll heeft een duidelijke reden..
Zo’n 40 jaar geleden deed de IKON een dringende oproep om rond de Kerstdagen iets te organiseren voor alleenstaanden. Het was toen al half december, en de vraag werd heel concreet bij ons neergelegd door de deken van Apeldoorn. .
Met een paar mensen hebben we toen een zeer geïmproviseerd kerstweekend georganiseerd in Caesarea, met gasten van zeer uiteenlopende aard. Er ging van alles mis, en veel voorzieningen waren ondermaats, maar een ding is me altijd bijgebleven: op de morgen van 1e Kerstdag klonk bij het wakker worden muziek uit een kleine luidspreker.. en het klonk hemels.. . Het was deze muziek.. Het idee en de uitvoering waren overigens van Aleid Gelton, bij sommigen van ons nog wel bekend.
Door alle aanwezigen werd dat als een van de mooiste ervaringen van deze Kerstdagen beschouwd. En daarom is dat onderdeel meegenomen in het volgende jaar en in de vele jaren daarna, waarin we als basisgemeente de kerstdagen in Lievelde organiseerden voor alleenstaande mensen uit het hele land. Elk jaar trok een groep van ons daar naar toe om samen Kerst te vieren. En voor ons en onze kinderen geldt nog steeds: dat waren de mooiste Kerstdagen die we ooit hebben meegemaakt.
Waarom? Omdat je met mensen van allerlei slag samen was, mensen met heel veel problemen, zichtbaar of onzichtbaar, maar als door een wonder ging het altijd goed. We waren er samen als mensen, de een niet meer of beter dan de ander, en verbonden door licht, warmte, aandacht en nieuwe hoop. .
Dat was Kerst. En daarom deze muziek. Om het Licht dat verbindt, het thema van deze viering.
Of hoe dat heet
Gelukkig dat
Het licht bestaat
en dat het met
me doet en praat
en dat ik weet
dat ik er vandaan
kom, van het licht
of hoe dat heet.
Hans Andreus
Zingen: Die ons voor het licht gemaakt heeft
In den beginne was het Woord ( Een bewerking van Johannes 1)
Roepend om licht, en het licht werd geboren.
Roepend om mensen, en zij werden geboren
Roepend om ons,
En wij mensen werden geboren.
In dat woord was leven, levenslicht
In dat woord was leven
Levenslicht, bronwaterlicht, ziel. leeftocht
Adem voor de mensen
En dat woord geschiedt waar mensen zijn
Licht en duisternis waar mensen zijn.
En het licht schijnt in de duisternis
En de duisternis heeft het licht niet overmeesterd..
Koor herhaalt dit zingend
Daarna allen zingend.
En het geschiedde
Toen de engelen van hen weg gevaren waren naar de hemel
Dat de herders zeiden tot elkaar:
Kom, laat ons gaan naar Bethlehem
En zien dit grote woord dat is geschied
Dat JWHW ons heeft bekend gemaakt
Zij zijn gegaan, met spoed.
Zij vonden Maria en Jozef , en het kleine kind
In de voederbak gelegen
Zij zagen en maakte bekend het grote woord
Dat tot hen was gesproken over die kleine jongen
En allen die het hoorden stonden verbaasd
Over wat de herders hen vertelden.
Maria bewaarde al deze grote woorden
En overdacht ze in haar hart
De herders keerden terug
Brachten eer aan God en loofden Hem
Om alles wat zij hadden gehoord en gezien
Zo waar het tot hen was gesproken.
En het licht schijnt in de duisternis
En de duisternis heeft het licht niet overmeesterd..
Koor herhaalt dit zingend
Daarna allen zingend.
Gelukkig dat het Licht bestaat..
Zingen: Kind ons geboren
Geboorteverhaal
De vraag naar welk geboorteverhaal zou naief zijn in de kersttijd. Dat is toch wel heel duidelijk.
Maar er zijn veel meer geboorteverhalen. Zelf heb ik drie keer een geboorteverhaal verteld. Wat vond ik dát geweldig, zo'n prachtig kind !
Mijn toehoorders luisterden beleefd en zijn vervolgens het hele verhaal vergeten. Het was ook eigenlijk niets bizonders : een dagellijks door vele, meestal vrouwen verteld verhaal. over gewone kinderen.
Het kan ook anders. De moeder van Michael Jackson vertelde dat haar kind zodra hij kon staan ook al ging dansen met een prima co¨ordinatie. En toen hij drie was kon hij zo mooi zingen !
En de moeder van Johan Cruyf merkte meteen al dat het rechterbeentje van haar zoon iets speciaals was.
Met deze twee bijvoorbeeld was er dus iets bizonders aan de hand. En wij vinden het leuk die details te horen. We voelen ons daardoor betrokken, verbonden, we mogen meeleven. Want wij weten wat erna kwam.
Er zijn veel verhalen bekend , van Boeddha, godin Athene, St Eloï sius,..enz. allemaal bizondere mensen.
Het meest verbonden voelen christenen zich toch wel bij het geboorteverhaal van Jezus, zoals dat werd opgetekend door Mattheus en Lucas. Dat vieren we elk jaar weer heel uitgebreid.
Het feit van de geboorte in het licht van wat er na kwam maakt het verhaal belangrijk. We kunnen er boodschappen / opdrachten in vinden en ermee richting geven aan ons leven en idealen.
Zingen: Uit vuur en ijzer
Het Licht dat verbindt
Na een leven lang kerstfeesten te hebben gevierd, bekruipt me het gevoel dat werkelijk alles al eens eerder is gezegd , en ook die woorden zijn cliché. In de loop der tijd is onze manier van kijken ook dramatisch veranderd….
De magie van een heerlijk geurende kerstboom met echte kaarsjes, een zilveren trompetje, die ene grote sinaasappel, het leesboekje van de zondagsschool, het is alleen nog een mooie herinnering. Komt verwondert u hier mensen slaat nu vooral op de gedachte dat er alweer een jaar voorbij is. Het lijkt alsof die kerstballen nog maar net zijn opgeruimd..
God bestaat niet en Jezus is zijn zoon, schrijven theologen tegenwoordig. Het raakt soms dicht aan onze eigen gedachten. Waarom dan nog Kerst vieren ? Of gaat het louter om het feit dat de dagen weer gaan lengen?
De evangelist Johannes schreef over licht dat duisternis verdrijft, over licht dat staat voor leven en menswording. Bij Johannes geen herders, geen wijzen, geen kwetsbaar kind, voor wie we allemaal wel makkelijk in aanbidding kunnen neervallen. Nee, hij concentreert zich op de boodschap van de volwassen Jezus. ‘In den beginne’’ zo start hij zijn verhaal. Daarmee legt hij direct een link naar het scheppingsverhaal, de schepping die begint met de woorden “Er zij licht’. .. Jezus heeft daarmee te maken, lijkt Johannes te zeggen.
Hij beschreef hoe dat kan, mens worden, en ..leven in het licht. Johannes schreef dat vele jaren na dato, met genoeg afstand om over de feiten te filosoferen, ze te duiden, en soms misschien wat te manipuleren. Zoals dat gaat: je manier van kijken verandert immers in de loop der jaren? Dat ervaren wij aan den lijve en het was toen niet anders.
Johannes laat Jezus zeggen: ‘Wie mij volgt hoeft niet meer in het donker te leven maar zal wandelen in het licht dat leven geeft.’ Ja, ook in die dagen was er veel waarover men zich zorgen maakte. Het verlangen naar licht, naar een andere wereld, een andere manier van samenleven is van alle tijden.
Johannes zegt in feite: Jezus doet God.. Lees maar hoe dat kan, in kleine dingen, tweeduizend jaar geleden maar ook vandaag. De centrale boodschap is: volg hem na, heb elkaar lief. Dat is de boodschap van Kerst, Pasen, Pinksteren en gewoon van alledag.
Zo kan dat licht ook nu nog duisternis verdrijven. Bijvoorbeeld: zomaar het verhaal van een vrouw. Haar autoruiten werden keer op keer ingeslagen, om moedeloos van te worden. Op een dag plaatste ze een briefje onder haar ruitenwissers met de volgende tekst: ‘Als je honger hebt, dan zal ik je voeden. Als je het koud hebt, dan heb ik warme dekens, als je vriendschap zoekt dan kan ik je vriend zijn. ‘ Er kwam geen reactie maar sindsdien is er niet meer ingebroken in de auto. Tegen zoveel menselijkheid en warmte, tegen zo’n aanbod , zo’n uitgestoken hand, was kennelijk geen hardheid meer opgewassen.
Talloze van deze kleine verhalen kunnen verteld worden. Samen weerkaatsen ze het licht dat is uitgezaaid op de aarde, houden ze de hoop levend dat het anders kan.
Freek de Jonge schreef gisteren in Trouw
Maar wat blijft er over van een wereld
zonder geloof in goed en beter
Wat moet er worden van ons leven
als de geest ontbreekt?
Blijf Het Verhaal vertellen
De wereld kan niet zonder
Zingen: Ondenkbaar God
Wie anders
Wie anders zou de hemel dragen
dan zij, die van de aarde houden in een zachtmoedige omarming
We ontsteken een licht van hoop voor eenzamen.
dat zij mensen ontmoeten die geen vrede hebben met ‘ieder voor zich’,
maar die uitnodigen tot verbondenheid.
Wie anders zou de hemel dragen?
1ste kaars
zingen Wie anders zou de hemel dragen?
Laten wij ruimte maken in ons hart
en aandacht hebben voor vluchtelingen en ontheemden,
voor mensen wanhopig op zoek naar een beter leven
die botsen op de grenzen van ‘fort Europa’
en geen uitkomst meer zien.
Dat zij ons geweten wakker blijven schudden.
2.
We ontsteken een licht van hoop voor ontheemden
dat zij omarmd worden door mensen en organisaties
die onvermoeibaar voor hen opkomen
en die zich inzetten voor een gastvrije politiek.
2de kaars
Lezen: wie anders zou de hemel dragen
dan zij, die van de aarde houden
in een zachtmoedige omarming
Voor de aarde die ons voedt en draagt
maar die dreigt uitgeput te raken
door winstbejag en consumptiedrang van mensen.
Voor de slachtoffers van natuurrampen
die mede het gevolg zijn van klimaatverandering.
3.
We ontsteken een licht van hoop voor onze aarde.
Dat wij onze verantwoordelijkheid nemen voor de komende generaties
door zorgzaam om te gaan met de schepping.
Dat wij soberheid betrachten
en solidariteit met hen die minder geluk hebben dan wij.
3de kaars
Lezen: wie anders zou de hemel dragen
dan zij, die van de aarde houden
in een zachtmoedige omarming
Voor kinderen die in armoede opgroeien,
die gevangen zitten in een vicieuze cirkel van generatie op generatie
en daardoor geen kansen krijgen.
Voor de groeiende groep van ‘nieuwe armen’,
mensen die in het verborgene tekort lijden
en zich schamen om hulp te zoeken.
4.
We ontsteken een kaars van hoop voor de armen.
Dat zij mensen ontmoeten
die stromen van mededogen in beweging brengen
en zich inzetten voor het behoud van goede sociale voorzieningen.
Wie anders zou de hemel dragen?
4de kaars
zingen: Wie anders zou de hemel dragen?
Laten wij stilstaan bij militaire conflicten in de wereld vandaag:
zoveel geweld op grond van racisme, ideologie of religie;
de uitzichtloze burgeroorlogen…
de slachtoffers, de daders, de meelopers, de onverschilligen,
de hulpverleners die doen wat zij kunnen, tegen alle wanhoop in…
5.
Wij ontsteken een licht voor slachtoffers van oorlogsgeweld.
Dat er in onze wereld altijd rechtvaardigen opstaan
die radicaal kiezen voor geweldloosheid en verzoening.
Mensen die niet willen geloven
dat van de liefde één korrel verloren gaat.
5de kaars
Lezen: wie anders zou de hemel dragen
dan zij, die van de aarde houden
in een zachtmoedige omarming
Laten wij ruimte maken in ons hart en aandacht hebben
voor mensen die getroffen worden door een handicap,
chronische kwalen, een ondermijnende ziekte of psychisch lijden.
Dat zij met respect bejegend worden
en hun menselijke waardigheid niet verliezen.
6.
We ontsteken een licht van hoop voor zieken en bejaarden.
En voor allen die zich inzetten in ziekenhuizen, verzorgingshuizen
of op welke manier dan ook, zich inzetten voor hulpbehoevende mensen
Dat zij, betrokken en begeesterd
met warme aandacht de mensen omringen.
6de kaars
Lezen: wie anders zou de hemel dragen
dan zij, die van de aarde houden
In een zachtmoedige omarming
Laten wij ten slotte aandacht geven aan al wat er nu opkomt
aan hoop en vrees, aan zorgen en verlangens:
pijn die wij meedragen, dierbaren die wij gedenken,
dankbaarheid die ons hart vervult…
7.
Voor dat alles ontsteken wij een licht
mogen de wijzen uit het oosten ons tot gids zijn.
zij geloofden in het visioen en volgden het licht van de ster.
zij verkozen de kwetsbare weerloosheid van het kind
boven de waanwijsheid van machthebbers en schrift geleerden.
Wie anders zou de hemel dragen
dan zij die van de aarde houden
in een zachtmoedige omarming.
7de kaars
zingen: Wie anders zou de hemel dragen?
Collecte voor Jeannette Noelhuis Amsterdam
Muziek tijdens de collecte "Coventry Carol" door Loreena McKennith
Op een dag
op een dag is het waar,
hemel en aarde
door niets en door niemand te scheiden.
en mensen als deze
overal opgestaan.
Lied: Dat de nieuwe wereld komen zal
Gedicht Hans Andreus,
Uit: Holte van licht
Haarlem: uitg. Holland 1975
Muziek:
Once in Royal Davids City Kings College
Coventry Caroll Loreena Ms Kennitt
Foto Voorblad: Kootwijkerzand
Johan van der Wielen
|
