Welkom

Wij vieren kerst in donkere tijden. Mensenrechten, vrede en gerechtigheid staan onder zware druk. Voor het tweede jaar vieren mensen in Oekraïne kerstmis onder oorlogsomstandigheden, in schuilkelders en tussen de puinhopen van stukgeschoten huizen. Wrang en pijnlijk is het, dat het in het land waar het geboorteverhaal van Jezus zich afspeelt oorlog is. En dat vrede nog heel ver weg.
In dat duister, en in de donkere moment van ons eigen leven, wagen wij het elk jaar opnieuw om toch te spreken en te zingen van licht en hoop. Dat is wat wij kunnen doen:
Hoop begint in de duisternis / de koppige hoop / dat als je eenvoudig opdaagt / en het juist probeert te doen / de dageraad zal aanbreken / je wacht en kijk en werkt / je geeft niet op.
Je geeft niet op om, met de woorden van ons openingslied, met het ‘zoeken of een woord opgaat als een ster van dageraad’.

Zingen Uit het duister hier gekomen

De twaalf heilige nachten

Van Jezus tot Christus is een periode van 12 dagen en 12 nachten. Al jaren is voor mij het kerstfeest het geboortefeest van Jezus in de kerstnacht van 24 december. Eerste en tweede kerstdag zijn gewone dagen, meer niet. Later ben ik gaan begrijpen dat het méér is dan alleen een geboortefeest. Het is een periode die twaalf dagen en nachten duurt. Op de avond van eerste kerstdag, 25 december, begint namelijk de reeks van twaalf nachten die al eeuwenlang de twaalf heilige nachten wordt genoemd en eindigt op 6 januari van het nieuwe jaar. Een reeks die ons van een OUDE wereld naar een NIEUWE wereld brengt.

Op 6 januari vieren we nu het feest van Driekoningen. De 3 Koningen: Caspar, Melchior en Balthasar die uit het verre Oosten komen, gedacht wordt aan Iran, die aan het pasgeboren kind Jezus hun offergaven van wierook, mirre en goud komen brengen.

We vieren op 6 januari niet alleen Driekoningen maar ook het feest van Epifanie, wat de verschijning van Christus betekent. Van oudsher geldt dit als de dag waarop Johannes de Doper zijn neef Jezus, die dan inmiddels dertig jaar oud is, in de rivier de Jordaan doopt. Als Johannes Jezus doopt, daalt er een duif neer en een stem uit de hemel zegt: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon’. Je kunt zeggen dat op dat moment: Jezus de zoon van God, Christus wordt. ‘Christus’ of ‘de Christus’ is een kosmisch, geestelijk begrip, dat op Epifanie een plek vindt in het lichaam van een mens, de mens Jezus. Of, in theologische termen, de incarnatie. God is niet langer onbereikbaar ver daarboven: God is mens geworden.

De twaalf heilige nachten – (als periode van bezinning) – beginnen dus op de dag dat Jezus van Nazareth geboren wordt en eindigen op de dag, dat de Christus zich incarneert in Jezus. Dit alles houdt in dat we in die twaalf heilige nachten, stap voor stap het mysterie mogen beleven van de geboorte van de mens Jezus, die drager wordt van de Christus.

Maar nu vanavond gaat het verder met de tocht op de ezel naar Bethlehem. De geboorte in de stal tussen de dieren en verwelkomd door de herders zoals aangekondigd door engelen.
Het is kerstavond. We zingen nu het Magnificat dat ook wel de lofzang van Maria wordt genoemd. De naam ‘Magnificat’ dankt het lied aan de eerste woorden in de Latijnse versie: anima mea Dominum, “mijn ziel verheerlijkt de Heer”. In het Lucasevangelie staat het verhaal waarin de zwangere Maria haar eveneens zwangere nicht Elisabeth bezoekt en deze tekst uitspreekt als zij elkaar ontmoeten.

Zingen Magnificat

Verhaal ‘Het ezeltje vertelt over de reis naar Bethlehem’

Zingen Gaandeweg

Verhaal ‘De engelen vertellen’

Zingen Uit uw hemel zonder grenzen

Verhaal ‘De herders vertellen’

Zingen La ténèbre n’est point ténèbre Taizé

Verhaal ‘De herbergier vertelt’

Zingen Vanwaar zijt Gij gekomen

Collecte Help kinderen uit de mijnen, een actie van Terre des Hommes

Als er een plek is waar kinderen uit het duister naar het licht moeten worden gehaald, zijn het de micamijnen. Mica is een glanzend metaal dat wordt verwerkt in bijvoorbeeld verf, auto’s en cosmetica. Hiervoor worden ook kinderen ingezet. Het is de gevaarlijkste vorm van kinderarbeid. Er is instortingsgevaar, kinderen worden gewond en ademen veel stof in.
Terre des Hommes zorgt ervoor dat kinderen naar school kunnen, dat ze schoolspullen krijgen, dat ze schoolmaaltijden kunnen krijgen. Ook zet Terre des Hommes zich in voor een hoger loon voor de werkers in de micamijnen.
De collecte van vanavond is bestemd om kinderen vanuit het donker van de micamijnen naar het licht van een menswaardig bestaan te halen.

Voorbeden

In deze nacht van licht
In deze nacht van een nieuw begin
Bidden wij om licht
Op al die plaatsen waar oorlog woedt
In Oekraïne, in Israël / Palestina, in Jemen
Dat er mensen zijn die blijven helpen
Dat er mensen zijn die onophoudelijk blijven zoeken
Naar een weg uit het geweld, naar vrede en verzoening
Dat wij die mensen zijn

Een lichtje wordt aangestoken

In deze nacht van licht
In deze nacht van een nieuw begin
Bidden wij om licht
Voor alle kinderen van deze wereld
Die in nood verkeren en bang zijn
Dat er mensen zijn die zich hun lot aantrekken
Dat er mensen zijn die hen troosten, beschermen,
Laten spelen, dansen, zingen, lachen,
Dat wij die mensen zijn

Een lichtje wordt aangestoken

In deze nacht van licht
In deze nacht van een nieuw begin
Bidden wij om licht in ons midden
Dat wij elkaar vasthouden en bemoedigen
Dat we de hoop niet verliezen, ook als de ochtend nog ver is
Dat er altijd mensen zijn, die blijven geloven in een nieuwe wereld
In vrede, in mensenrechten, in duurzaamheid
Dat wij die mensen zijn

Een lichtje wordt aangestoken

Uitleg liedje en rol van de aanwezigen

Zingen Twelve days of Christmas

A partridge in a pear tree / een patrijs in een perenboom / Jezus
Two turtle doves / twee tortelende duiven / Oude en Nieuwe Testament
Three french hens / drie Franse hennen / geloof, hoop en liefde
Four calling birds / vier roepende vogels / evangelisten
Five golden rings / vijf gouden ringen / vijf boeken van Mozes
Six gees a-laying / zes leggende ganzen / scheppingsdagen
Seven swans a-swimming / zeven zwemmende zwanen / gaven van de geest
Eight maids a-milking / acht melkende meisjes / acht zaligheden
Nine ladies dancing / negen dansende dames / vruchten van de Geest
Ten lords leaping / tien springende heren / tien geboden
Eleven pipers piping / elf fluitspelende fluitspelers / trouwe discipelen
Twelve drummers drumming / twaalf drummende drummers / artikelen geloofsbelijdenis

De zegen mee

Steek een kaars aan in het duister
Laat het licht toe in je hart
Maak je handen niet tot vuisten
Streel maar zacht wat is verhard

Steek een kaars aan in het duister
En zaai vrede waar jij gaat
Steek je handen uit en luister
Naar de mens die naast je staat

Steek een kaars aan in het duister
Eer wat kwetsbaar is en klein
Ga geduldig tot het uiterst
Laat waar jij bent vrede zijn

 

 

Colofon

De vier verhalen (Het ezeltje vertelt over de reis naar Bethlehem, De engelen vertellen, De herders vertellen, De herbergier vertelt) zijn gemaakt en verteld door Kees Posthumus.

Voor de collecte: bankrekening NL17 TRIO 0379 2541 15 t.n.v. Stichting OBA.