Welkom

Lied: Gegroet jij, jij

Mededelingen

Inleiding “Ruimte voor Liefde”

Na vieringen over Ruimte voor Verhalen, en – Ruimte voor Verschillen besteden we in deze viering aandacht aan Ruimte voor Liefde. om straks, begin december en met Kerst, nog ruimte te geven aan: Stilte en Verwondering.

Liefde is iets heel intrigerends. Vaak als je over liefde hoort, gaat het over romantische of erotische liefde. De liefde tussen mensen die zich aan elkaar verbinden.

Toen ik op Internet zocht naar “Ruimte voor Liefde” stuitte ik op een boek met precies die titel, een boek van Joyce Spijker. Dat boek blijkt helemaal te gaan over die romantische en erotische liefde, over relatievormen als bewust single zijn, monogame en polyamore relaties. Daar gaan we het in deze viering helemaal niet over hebben.

Straks zingt Wende Snijders een tekst, die afkomstig is van Toon Hermans: “Als de liefde niet bestond”. In dat lied lijkt het ook over de romantische liefde te gaan, maar als je beter luistert, gaat het toch vooral over Liefde in zijn diepere betekenis.

Over die diepere betekenis van Liefde vind je overigens meer geschreven in de Bijbel dan in de Krant. In de Krant vind je vooral veel voorbeelden van gebrek aan Liefde…

In deze viering gaan we spelen en stoeien met het begrip “Liefde”. En aan het einde van de viering staan we stil bij degenen, die wij in Liefde hebben moeten loslaten…

Wende Snijders: “Als de liefde niet bestond”

Gedicht

Liefde dwingt niet,
en toch is zij dwingend

Liefde is er nooit niet,
en toch snakken mensen ernaar, elke seconde van hun bestaan

Liefde is niet stoffelijk,
en toch verstoffelijkt zij zich

Liefde is belangeloos
en toch dient zij elk belang

Liefde kent geen angst,
en toch roept zij angst op

Liefde is als het groene gras, fris als na een lente bui,
zo sterk als gras waar zelfs beton voor moet buigen

Liefde is sterk als een rots
en transparant als de lucht die je inademt

Liefde is vrij,
en toch is zij onvrij

Liefde kent geen band
en toch smeed zij banden

Liefde IS,

Als een diamant zo helder
Stralend in de zonneschijn.

Liefde is…

Ja, wat is Liefde eigenlijk? Jullie kennen allemaal wel de plaatjes met het jongetje en meisje, waarin Liefde op een speciale manier wordt geuit. Maar hoe zou je zelf Liefde omschrijven? Stel dat een kind, geen klein kind maar, zeg maar, een puber aan jou zou vragen: “Wat is dat eigenlijk, Liefde?” Wat zou je dan antwoorden?

Achteraan je liturgie vind je een blaadje met een hart erop. Ik nodig je graag uit om op dat blaadje kort en kernachtig te omschrijven wat jij onder “Liefde” verstaat. Je mag je naam erbij zetten, maar dat hoeft natuurlijk niet. Denk er eerst maar even over na. Als je wat hebt opgeschreven mag je naar voren komen om je blaadje op het paneel te hangen. Intussen luisteren we naar wat pianomuziek. Na afloop van de viering kunnen jullie zelf om de tafel lopen en de teksten lezen.

Lied: Ruimte waar het licht kan stromen

Heilige boeken over de Liefde

Twee boeken wil ik hier nu aanhalen over de Liefde. Allereerst de bron van onze christelijke basis-traditie: de Bijbel. Natuurlijk komen we dan uit bij de overbekende en haast kapot-geciteerde lofzang van Paulus op de Liefde in zijn brief aan de inwoners van Korinthe. Een aantal verzen uit 1 Kor. 13, maar wel in een eigentijdse vertaling:

Zonder liefde is alles zinloos
Als je geen liefde hebt voor anderen, zijn je woorden zinloos. Zelfs al spreek je alle talen van de wereld.
Als je geen liefde hebt voor anderen, beteken je niets. Zelfs al heb je zo’n groot geloof dat je bergen kunt verplaatsen.
Als je geen liefde hebt voor anderen, dan is alles wat je doet, zinloos. Zelfs al verkoop je je bezit, en geef je het geld aan de armen. Zelfs al sterf je in het vuur, omdat je je leven geeft voor de goede zaak.

Wat is liefde?
Liefde is: geduldig en vriendelijk zijn.
Liefde is: niet jaloers zijn, niet vertellen hoe goed je bent, jezelf niet belangrijker vinden dan een ander.
Liefde is: een ander niet beledigen, niet alleen aan jezelf denken, geen ruzie maken en geen wraak willen nemen.
Liefde is: blij worden van het goede, en een hekel hebben aan het kwaad.

Door de liefde verdraag je alles wat er met je gebeurt. Door de liefde blijf je geloven en vertrouwen. Door de liefde blijf je altijd volhouden. De liefde zal nooit verdwijnen
…
Dit is waar het om gaat: geloof, vertrouwen en liefde. Dat moet steeds het belangrijkste in ons leven zijn. Maar het allerbelangrijkste is de liefde.

Ook Kahlil Gibran schrijft in zijn beroemde boek “De Profeet” over de Liefde:
De liefde geeft enkel zichzelf en put slechts uit haar eigen bron.
Zij bezit niet en wil evenmin in bezit genomen worden want ze is zichzelf genoeg.
Als je liefhebt, zeg dan niet: “God is in mijn hart”; maar zeg liever: “ik ben in het hart van God”.
En probeer niet de loop van de liefde te bepalen, want de liefde richt jóuw loop.
De liefde kent geen ander verlangen dan zichzelf te vervullen.

Lied: Geef alle ruimte aan de liefde

Overweging: Liefde en Angst

Ja, wat is liefde nou eigenlijk? Zelf zou ik het begrip Liefde willen omschrijven als volgt:
“Liefde is:
(1) volstrekt belangeloos en onvoorwaardelijk respecteren en accepteren van de ander, helemaal zoals die ander is en
(2) de bereidheid om desnoods iets van jezelf op te offeren voor het welzijn van die ander.”

Die “ander” kan een mens zijn, maar ook een dier of een ander onderdeel van de schepping. Of de zelfs schepping in zijn geheel… Maar het kan ook zijn: “jezelf”, jezelf als object van je liefde.En dan bedoel ik niet de narcistische eigenliefde, waarbij je op een ziekelijke manier vervuld bent van jezelf, maar gezonde zelf-liefde: jezelf helemaal accepteren zoals je bent, jezelf toestaan om helemaal te zijn wie je bent.

Vroeger als kind dacht ik altijd dat liefde en haat elkaars tegenpolen waren, net zoals moed en angst elkaars tegenpolen zijn. Maar naarmate ik meer over het leven nadacht, werd het mij steeds duidelijker hoezeer “liefde” en “angst” elkaars tegenpolen zijn, als het gaat om wat ons drijft in het leven.
Eigenlijk is dat helemaal niet zo verwonderlijk.Angst is een van de krachtigste overlevingsmechanismen van de evolutie.
Zie maar eens hoe de vogel, die zijn wormpje pikt, voortdurend om zich heen kijkt of er geen gevaar dreigt.
Als wij een straat oversteken, kijken we naar links en rechts uit angst om aangereden te worden.
Zonder angst om dood te gaan leg je al gauw het loodje.
Angst zit daarom diep in ons wezen verankerd.
Angst is ook helemaal niet slecht of verkeerd, nee, angst is noodzakelijkerwijs een deel van ons!
Maar angst kan ook doorslaan, angst kan ons leven beheersen en helaas is dat bij veel mensen het geval.
Misschien durf ik de opdracht van mijn baas op het werk niet te weigeren uit angst om ontslagen te worden.
Of durf ik niet voor mijn mening uit te komen uit angst om uitgelachen te worden.
Of durf ik niet mijn eigen weg te gaan uit angst om er niet meer bij te horen.
Ik zou zelfs durven stellen dat in vrijwel alle gevallen het kwaad in de wereld zijn wortels heeft in angst…

En hoe zit het dan met Liefde?
In de natuur gelden harde wetten: het is eten of gegeten worden. Het is “struggle for life” en “survival of the fittest”, de twee bekende basiswetten van de evolutie.
De soorten die het zwakste zijn of zich het slechtste aanpassen aan veranderende omstandigheden, leggen het af.
Toch kent de evolutie nog een ander principe, die vooral bij de mens, het bewuste zoogdier, zichtbaar wordt en tot grote hoogten kan stijgen: het principe van de liefde.
Waar ook een moederdier instinctief haar jongen beschermt, is de mens in staat om zich liefdevol in te zetten voor alles wat weerloos en kwetsbaar is.
Je zou dat kunnen zien als de goddelijke kracht in de schepping. Inderdaad: God is Liefde…

Als ik goed kijk naar de motieven van mijn handelen, van de keuzes die ik maak, dan zie ik vaak dat de ene keuze gebaseerd is op angst en de andere op liefde.

Ik heb een aardig boekje met de veelzeggende titel: “Wat zou liefde doen?”
Die vraag zou je jezelf kunnen stellen, als je voor een moeilijke keuze staat: “wat zou liefde doen?”

Ik heb gemerkt, dat het beantwoorden van die vraag niet altijd zo gemakkelijk is.
Liefde kan soms betekenen dat ik hard voor de ander moet zijn, zoals toen ik mijn zoon niet langer toestond bij mij te wonen ook al vond hij zelf dat hij dat nodig had.
Soms is wat liefdevol lijkt voor de ander, het toegeven aan de behoeften van de ander, niet liefdevol voor mezelf; en geef ik toe aan die ander omdat ik bang ben dat de ander mij afwijst. Het kan echter liefdevol zijn om juist niet aan de verlangens van de ander tegemoet te komen en de prijs kan zijn dat de ander mij boos afwijst. Ik heb al meermalen ervaren dat ik soms het beste kan helpen door niet te helpen…
Liefdevol handelen kan weldadig zijn voor de ander, maar kan ook niet in dank worden afgenomen.

Ook heb ik gemerkt dat leven vanuit Liefde overeenkomt met leven vanuit Overvloed.
En leven vanuit Angst komt overeen met leven vanuit Tekort.
Het voelt voor mij heel bevrijdend om steeds minder vanuit schaarste en tekort te leven, wat ik sterk vanuit mijn jeugd had meegekregen, en dat ik steeds royaler durf te zijn, liefdevol durf te geven waar ik zie dat het nodig is, of zelfs waar het niet nodig is.
Niet dat die angst helemaal verdwenen is, maar ik merk toch hoe bevrijdend het is om te leven vanuit Overvloed.
Er is ook een mooi gezegde dat Liefde vermeerdert naarmate je meer er meer van uitdeelt…

Leven vanuit Liefde of Leven vanuit Angst…
Hoe mooi is het om mijzelf steeds meer bewust worden van de angsten in mijzelf, en daar met een glimlach van herkenning, ja, daar liefdevol en met mededogen naar kijken…
Het gaat er niet om, om geen angst meer te hebben.
Maar ik kan mij wel bewust zijn van de angst en proberen mij daar niet teveel door te laten bepalen.
Door mijzelf bewust te worden en te accepteren dat ik, ondanks mijn goede bedoelingen, feilbaar ben, fouten maak, steken laat vallen, kan ik mijzelf steeds meer toestaan om ruimte te geven aan de liefde…

Lied:Wat ik gewild heb

Collecte

In liefde gedenken we de overledenen

Gedicht

Je naam zal niet worden uitgewist
je naam blijft herinnerd
je naam heeft sporen nagelaten
je naam heeft mijn leven getekend
je naam blijft gerespecteerd
je naam blijft mij inspireren
je naam gaf mij vreugde
je naam geeft mij hoop.

Zegenbede

Laten we nu weer op weg gaan in de wereld,
en deze vraag met ons meenemen: “Wat zou Liefde doen?”.
Moge de Eeuwige ons daarbij kracht geven onze angsten te overwinnen.
Moge de Eeuwige ons wijzen naar het pad van liefde en compassie, voor zowel anderen als voor onszelf.
Moge de Eeuwige ons dragen en zegenen.
Moge de Eeuwige in ons zijn als Liefde en Vrede.

Lied: Ga tot de einden der aarde