Thema
“‘t Is nait aal doage kovvie mit kouk“

 

Welkom en mededelingen

Goedemorgen, welkom in deze viering, we beginnen met de mededelingen.
En dit prachtige schilderij, gemaakt door Ton van Kooten, past bij onze viering. Hoe precies zullen jullie gaandeweg merken.

Aansteken van de kaars

we steken de kaars aan
we ontsteken licht
symbool voor licht in de wereld
symbool van hoop op leven

Zingen: Ruimte waar het licht kan komen

De deugd van matigheid

De deugd van matigheid… een mooi thema vonden wij. Alleen wat zeg je over matigheid in een gezelschap van volgens ons matig levende mensen.. Onze economie, ik bedoel de economie in onze gezinnen, is denken wij niet gericht op meer, meer, meer. We weten dat de aarde overvraagd is, al jaren! Onmatigheid heeft geleid tot de huidige klimaatcrisis. De natuur heeft het zwaar, het milieu is belabberd.. We zien dat het heeft geleid tot verstoorde verhoudingen tussen rijke en arme landen en dat dat alleen maar meer wordt. De tijd van kritisch kijken naar elkaar, vaak ongezegd “ik zag dat er daar bleekwater wordt gebruikt in de wc, of tjonge wat een grote auto.. is dat nou nodig…? “ die tijd hebben we ook meegemaakt…. Tja oordelen is zo makkelijk.

Maar goed, we hebben ‘t wel over matigheid. Matigheid is de deugd waarmee we de 40 dagen tijd in gaan. Een tijd waarin we proberen wat bewuster te leven, soms door te vasten, door iets te laten, een periode om je te bezinnen op je levensstijl. Het is moeilijk om de juiste maat te houden en dan bedoel ik niet in spullen maar in tijd, rust en stilte. Het woord matig kom je in de bijbel niet zo vaak tegen, wel een oproep om te matigen. Matigheid zou onze levensstijl moeten zijn, maar het verlangen naar meer blijkt sterker….

Paus Franciscus: Matigheid is het vermogen tot zelfbeheersing, een gematigd persoon weet woorden goed af te wegen en te doseren. Denkt na over wat zij zegt, voordat ze iets zegt. De gave van een gematigd mens is evenwicht, een kwaliteit die even kostbaar als zeldzaam is.. Ook Prediker geeft raad en spoort aan tot krachtdadig handelen, hard werken, van de morgen tot de avond en als het kan te genieten van de zon, een stevige lekkere maaltijd, fijne kledij, lieve vrienden. Geniet volop van het leven, niet woest en wild maar overwogen en matig. Alles in onze wereld zet aan tot overdaad, op alle gebieden. Matigheid maakt niet grijs en vreugdeloos, integendeel, het helpt ons de goede dingen van het leven meer te waarderen, het samenzijn aan tafel, liefdevolle vriendschappen, vertrouwen in wijze mensen, tijd voor een wandeling of een goed boek, mooie film, een gesprek…
Ikzelf kan daar nog veel van leren, ik verlang naar meer rust maar mijn drive staat altijd aan: voor GroenLinks, voor buddy tot buddy, milieudefensie, grootouders voor het klimaat, zero waste, de voedselbank ….zoveel te doen. Ik ben mij ervan bewust. Natuurlijk ook vanuit mijn calvinistische omgeving is bezig zijn en omzien naar elkaar en de wereld een vanzelf sprekende. Het voelt voor mij niet als zwaar leven maar ook niet echt licht.. Matigheid is ook rustiger leven, lichter leven, minder moeten, lichter leven dus…

Muziek Tomorrow day van Lavinia Meijer

Een introductie naar lichter leven

De vastentijd is een traditie van bezinning en afzien van sommige zaken die we als vanzelfsprekend ervaren, een traditie van matigheid. Hoewel die traditie bij ons, gereformeerde meisjes thuis niet zo werd gebezigd als bij de katholieke kerk. Toch hing er bij ons thuis een tegeltje: In het Gronings: tis nait aal doage kovvie mit kouk! Dat sloeg eigenlijk nergens op want de Groninger koek was heilig bij de koffie! Weliswaar met ouders die de oorlog hadden meegemaakt, speelde matigheid best een rol.

Een mooie traditie, deze periode van reflectie. Ook hedendaagse uitdagingen spelen mee, zoals klimaatcrisis, zorg voor anderen.. Hoe ga ik om met alle luxe die we voor ons zelf hebben gecreëerd. Is het alleen maar een onderbreking van ons gewone leven? Alles wat minder doen, geen alcohol, minder vlees, minder sociale media, minder autorijden.. Tijdens de ramadan is zelfs sex verboden… de ramadan is ook begonnen. Zou het geen unieke gelegenheid zijn om deze tijd te omarmen als een oefening in “lichter” leven? Wat als bevrijdend zou kunnen voelen? Het gaat dan niet om het tijdelijk missen van onze geneugten maar ons bewust te worden van wat ons leven werkelijk lichter maakt! Misschien groeien we dan door deze verandering naar een bevrijd leven, voor onszelf en stralen we dit onbewust uit naar anderen Een licht leven..! een positieve impact en tevens meer gerechtigheid in de wereld om ons heen!

Zingen: Waar ik ook

Tob niet

Nu we het toch over tegeltjeswijsheden hebben: in mijn ouderlijk huis hing naast mijn slaapkamer een wandbordje met de tekst “Tob niet, ’t komt toch anders’. Elders in huis hing de tekst ‘Een mens lijdt dikwijls ‘t meest, door ’t lijden dat hij vreest maar dat nooit op komt dagen. Zo heeft hij meer te dragen dan God te dragen geeft’. Bekende teksten voor degenen onder ons met een protestantse opvoeding. Voor mij waren het- haast onbewust opgenomen- dagelijkse oppeppers in een situatie waarin ik die wel kon gebruiken.. Je zou ze eigenlijk best wel voorlopers van ‘lichter leven’ kunnen noemen. De teksten zeiden in feite ‘wees niet bang, maak je geen zorgen, leef bij de dag, laat los, leef vanuit het vertrouwen dat het wel goed zal komen.’ Lichter leven dus.

Zoekend naar een passend bijbelgedeelte bij ons thema, kwamen we uit bij de Bergrede. Die wordt gezien als de kern van Jezus’ boodschap. Voordat hij op weg ging, was Jezus 40 dagen in de woestijn. Een proces van verleidingen, vasten, inkeer, loslaten. Daarna riep hij de 12 discipelen bijeen en ging een berg op voor een grote redevoering. De Bergrede dus. Daarin leerde hij hen wat echt belangrijk is in het leven… Het begint met zaligsprekingen. “Zalig zijn…” of, zoals wij zouden zeggen: “Gelukkig zijn zij die..” en dan volgt er een rijtje van groepen die vaak niet serieus worden genomen, of in het verdomhoekje zitten: zij die nederig van hart zijn, de zachtmoedigen, zij die hongeren en dorsten naar gerechtigheid, zij die vervolgd worden omwille van de gerechtigheid, zuiveren van hart, treurenden, vredestichters. Hen wordt een mooie toekomst beloofd. Die werd vooral verwacht in een leven na dit leven, als een soort beloning op termijn, maar tegenwoordig lezen we dat ook anders. Het zijn wegen naar wat ons NU gelukkig kan maken. Manieren om in het leven te staan, wegen om de wereld te veranderen en die zachter, milder, barmhartiger en liefdevoller te maken. En dat zijn wegen naar een lichter leven.

Dan volgen er heel radicale keuzes: je kunt niet 2 heren dienen, het is niet en-en, win-win, maar of-of. God of de mammon. Recht of onrecht. Ze kunnen niet samen. De lat ligt hoog, ook ten aanzien van andere ethische thema’s zoals moord en doodslag, echtbreuk, liegen, vergelding, omgaan met vijanden.. (de ene en de andere wang). We kennen het allemaal wel. Het gaat steeds weer een stap verder dan je zou denken. De lat ligt zo hoog dat het voor gewone mensen haast ondoenlijk lijkt. Dat lijkt bepaald NIET op lichter leven..
Maar dan komt er een stukje dat een andere geest ademt. “Daarom zeg ik jullie: maak je nergens zorgen over. Niet of je wel genoeg te eten en te drinken zal hebben, of genoeg kleren om aan te trekken. Het leven is toch belangrijker dan het eten? En het lichaam belangrijker dan kleren? Kijk eens naar de vogels: ze zaaien niet, ze maaien niet en leggen geen voorraden aan in schuren. Jullie hemelse vader geeft ze te eten. Dan zal hij dat toch ook zeker bij jullie doen? Wees dus nergens bezorgd over. Geef het koninkrijk van God de eerste plaats en dan zal jullie alles gegeven worden. Maak je geen zorgen over de volgende dag, elke dag zal zijn eigen zorgen meebrengen”.

Wat een contrast. Eerst die bijna onmogelijke opdrachten, en dan: …een verademing. Maak je geen zorgen. Tob niet..! Ik moet zeggen, dat lijkt wel wat al te gemakkelijk om te zeggen tegen mensen die op wat voor manier dan ook in de verdrukking zitten. Maak je geen zorgen? Hoe dan? In deze tijd? Terwijl er zoveel terechte zorgen zijn? Persoonlijk soms, maar ook om wat er in de samenleving en in de wereld gebeurt? Hier en nu?! Daar kan je toch echt wel wakker van liggen.. Daar MOET je je zelfs zorgen over maken!
Maar …die oproep tot onbezorgdheid blijft staan naast de oproep: ‘zoek eerst het koninkrijk en zijn gerechtigheid’. Je kan en mag je heel druk maken over alles wat er misgaat in de wereld, met de schepping, met mensen dichtbij en veraf. Dat is het zoeken naar gerechtigheid. Maar er zijn ook grenzen, en die kan je alleen zelf bepalen. Hoever mijn draagkracht reikt weet niemand, ikzelf vaak ook niet. Soms kan je meer dan je had gedacht. Soms moet je je daarin matigen… Soms moet je loslaten.

Het blijft schuren: verantwoordelijkheid tegenover onbezorgdheid. Tussen zorgen voor, loslaten en vertrouwen. Vertrouwen waarin? In elkaar, in onverwachte solidariteit, in iets goeds dat ons kan overkomen als we daar ruimte voor laten en niet zelf alles onder controle willen houden. Vertrouwen in een werkelijkheid die altijd groter en ruimer is dan wat ik kan bevatten en overzien. Licht leven is dan: heb meer en beter lief: het leven zelf, de God van het leven, je geliefden, je naasten, de vreemde, en… houd ook wat meer van jezelf.
Een opgave dus EN een cadeau. We kunnen het omdat het wordt voorgeleefd door zoveel mensen om ons heen, of veraf, toen en nu. En ja, daar is moed voor nodig. Levensmoed en vertrouwen. Als het leven moeilijk is, als er allerlei dreigingen zijn, als de samenleving in verwarring is en de wereld in nood, dan is het zeker niet eenvoudig om dat vertrouwen op te brengen. Om te blijven geloven dat we uiteindelijk niet in de steek worden gelaten. Hoe hou je dat dan vast? Niet door weg te kijken, niet door te wanhopen of cynisch te worden. Wel door te blijven uitdragen waarin je gelooft en de ogen wijd open te houden voor wat wel mooi is en goed. En zo ook voor anderen het leven lichter te maken.
Dat doet me denken aan NOG een tekst die ik meenam uit mijn jeugd : ‘God sluit nooit een deur of hij opent een andere’. Als dat geen vertrouwen is..!

Over water (Jeroen Zijlstra)

Niemand kan op water lopen
Niemand heeft de zee zo lief
Niemand komt op eigen kracht zijn angst te boven
Niemand wil de zee beproeven
Niemand die er heil in ziet
Niemand wil er in haar zeggingskracht geloven

Wil je toch jouw angst beheersen
Wil je op het water staan
Weet dan waar je ooit in bent begonnen
Je bent begonnen in het water
En beseft pas veel later
Dat je daar de zee al eens hebt overwonnen

In de luwte schuilt de waarheid
In de schaduw wacht het licht
In de stilte gaan je oren open
In de moeite van het wachten
Ligt de ruimte vind je moed
In het donker gaan je ogen open
Zie je het pas goed

Iemand kon de zee kalmeren
Iemand nam de zee voor lief
Hij liep vooruit op onze stoutste dromen
Jij wilt ook die kunst beheersen
Jij wilt ook op water staan
Maar je bent verblind van angst nooit ver gekomen

Iemand heeft de zee begrepen
Iemand heeft jouw angst verstaan
Iemand is er uit de chaos opgedoken
Hij dorst te lopen op het water
Door die ene wist men later
Dat in diepe nood een hand wordt uitgestoken

In de luwte schuilt de waarheid
In de schaduw wacht het licht
In het donker gaan je ogen open
In de moeite van het wachten
Ligt de ruimte, vind je moed
In de stilte gaan je oren open
Hoor je het toch goed

Anna Suzanna
Loop naar mij toe
Kom over ’t water
Jij weet best wel hoe
Anna Suzanna
Kom, durf het aan
Ik zal je zeggen
Hoe je op kunt staan

In de luwte schuilt de waarheid
In de schaduw wacht het licht
Na de stilte zijn je oren open
Na de moeite van het wachten
Vind je ruimte, vind je moed
Kun je rustig op het water lopen
Zie je het pas goed

Ritueel van de handwassing

We gaan nu het ritueel van de handwassing doen. Voor ons hier een nieuw ritueel. Het is een ritueel dat staat voor overgave en vertrouwen. Je laat je handen schoonwassen, zoals je het als kind liet doen. Het staat ook voor het schoonwassen van alles wat ons bezwaart, alles wat ons weerhoudt om lichter, in overgave en vertrouwen te leven. De bedoeling is dat jullie straks, als de muziek gaat spelen, naar ons toelopen. Wij schenken wat water over je handen en drogen jouw handen daarna af. Wij laten het eerst zien, daarna geef ik een teken.

Intussen horen we:

Wek mijn zachtheid weer.
Geef mij terug de ogen van een kind.
Dat ik zie wat is,
En mij toevertrouw,
En het licht niet haat.

Collecte

Voor Kerkasiel Kampen, zie https://kerkasielkampen.nl/

Zingen: Zomerlied

Dat je de weg mag gaan

Dat je de weg mag gaan die je goed doet,
dat je opstaat wanneer je valt,
dat je mens mag worden in Gods ogen
en die van anderen.
Weet dat de aarde je draagt,
dat je gaat in het licht
en de wind je omgeeft.
Dat je de vruchten van je leven proeft
en gaat in vrede.

(Andries Govaart)

Zingen: Waar ik ook – canon

 

We delen nu een kaartje uit met een geweldig liedje én tips om lichter te leven.. dat willen we jullie graag meegeven voor op je prikbord, op de koelkast, in je agenda om nog eens te bekijken.

Nu is er koffie mét koek!

Colofon

We lazen: heel veel, met name de vieringen uit de Dominicus 40 dagen serie 2024 en van de Dominicus Gent
Geloof en een hoop zonnepanelen van Kees Posthumus
Muziek: Tomorrow day van Lavinia Meijer
Muziek: Over water op de CD liefde en dorpsgevoel van Jeroen Zijlstra

De collecte voor Kerkasiel Kampen
Bankrekening NL17 TRIO 0379 2541 15 t.n.v. Stichting OBA