Inleiding

Welkom op deze Pinksterviering. Vandaag is het thema Vuur.
En dat is niet voor niets, Vuur hoort bij Pinksteren. We komen daar nog op terug.

Heleen en ik hebben deze viering voorbereid in samenwerking met Wim Welling. En ook Wim Brinkman was meteen bereid en enthousiast om ons te begeleiden bij de liederen.
Joop heeft nog een Pinksterlied kunnen vinden dat wij als koor hebben gezongen in 2010! Je herkent sommige stemmen als je goed luistert.

De bloemen gaan we vandaag brengen naar Engbert Buit

We steken eerst de kaars aan

Zingen: Wa e mi mi mo- Kom, o Heilige Geest (Nigeriaans Pinksterlied)

Wa wa wa Emi mimo   Kom, o Heilige Geest
Emi oloye   Kom met grote kracht
Wa wa wa Alagbara   Geest die waarheid is
Alagbarameta   en die eendrachtig is
Wao wao wao   Kom, o Heilige Geest

Daar zitten we dan,

op 1e Pinksterdag, achter ons scherm. Iets dierbaars , wat ons verbindt nl het samenzijn in de ons vertrouwde ruimte van de Doopsgezinde kerk is voorlopig weggevallen. Het samen vieren, samen zingen met het koor, koffie drinken, contact maken met elkaar… wanneer zullen we elkaar weer in levende lijve kunnen zien?

We gaan 2000 jaar terug in de tijd.
Het is Pesach geweeest, het feest waarop het einde van de joodse slavernij in Egypte wordt herdacht en gevierd. Zeven x zeven weken daarna is het Wekenfeest. Dan wordt gevierd hoe na de bevrijding uit de slavernij voor het eerst de oogst werd binnengehaald. Maar het meest belangrijke van het Wekenfeest was de herinnering aan het ontvangen van de Thora op de berg Sinaï. De overgeleverde woorden over bevrijding en recht moet elke generatie opnieuw in ontvangst nemen, als richtlijnen en wegwijzers voor de toekomst.

Uit alle landen van de toenmalige wereld zijn Joden en anderen die zich tot het jodendom bekeerd hebben naar Jeruzalem gekomen om het Wekenfeest mee te vieren. Het is druk in de stad. De leerlingen van Jezus zijn er ook. Ze zitten bij elkaar. De sfeer is bedrukt. Ze zijn nog steeds onder de indruk van wat er gebeurd is. De stemming is niet vrolijk. Zij zijn achtergebleven en hoe moeten ze verder?
Hun meester is er niet meer . Zo zitten ze bij elkaar.

We lezen het verhaal verder in het boek Handelingen 2 vs 1-13

Lezen Handelingen 2-vs 1-13

Toen de Pinksterdag aanbrak, waren ze allemaal bij elkaar. Plotseling kwam er uit de hemel een geluid alsof er een hevige wind opstak, en het huis waar ze zaten werd er helemaal vol van. En er verscheen hun iets als tongen van vuur: het verdeelde zich en kwam op ieder van hen neer. Ze werden allemaal vervuld van heilige Geest en begonnen te spreken in vreemde klanken, zoals de Geest hen ingaf.

Er verbleven toen in Jeruzalem vrome Joden uit alle delen van de wereld. Op dat geluid liepen de mensen te hoop en ze raakten opgewonden, want iedereen hoorde de apostelen spreken in zijn eigen taal. Ze stonden versteld en zeiden verwonderd:”Dat zijn toch allemaal Galileeërs die daar spreken? Hoe kan ieder van ons hen dan horen in zijn eigen moedertaal? Er zijn hier Parten, Meden en Elamieten, inwoners van Mesopotamië, Judea en Kappadocië, Pontus en Asia, Frygië en Pamfylië, Egypte en de streken van Libië bij Cyrene; er zijn bezoekers uit Rome, Joden en ook heidenen die tot het jodendom zijn toegetreden, Kretenzen en Arabieren. Toch horen we die Galileeërs in onze eigen talen spreken over de grote daden van God. Ze stonden allemaal versteld en wisten er geen raad mee, en ze zeiden tegen elkaar: “Wat kan dat betekenen?” Maar anderen merkten spottend op: “Ze hebben teveel gedronken”

Lied: Geweldige gedreven wind (door het koor 2010)

Geweldige, gedreven wind
trok door het hele huis,
haar zingend blij geluid werd één
met stralend licht,
licht als een vuur, een dansend spel
van vonken en van rood,
iets als een vlam ontsproot
aan licht en klank en stem,
die vreugde was, die alles was,
diepe verwondering,
die zomaar overging in vreemde volle klank.
Geweldige, gedreven wind
trok door het hele huis,
haar zingend blij geluid werd één
met stralend licht.

Het verhaal gaat verder: Petrus neemt het woord: We zijn niet dronken, daarvoor is het nog veel te vroeg op de dag. Wat jullie hier horen is wat de profeten al voorspeld hebben.
God heeft gezegd: ik zal mijn Geest over iedereen uitstorten, over zowel jong als oud, slaaf of slavin, Jood en niet-Jood, man en vrouw, zij zullen het visioen dromen , zien en verkondigen.

Lied: Kom Schepper Geest

Kom Schepper, Geest Jij, die de dag verlicht
ons hart weer warmt.
Wij loven Je om het vuur in onze ziel,
de passie en de pijn,
wij loven Je om verlangen dat weerklinkt.

Refrein:
Met wind in de haren en zon in de rug
ligt het land voor ons open.
Met Jou aan mijn zij, met Jou op mijn pad,
geen kwaad zal ik duchten want Jij bent nabij.

Kom Schepper, Geest, Jij, die de nacht doorbreekt,
het schimmenuur bedwingt.
Wij loven Je om de prilheid van de morgen,
de eerste stappen van een kind,
wij loven Je om troost die Je schenkt.

Kom Schepper, Geest, Jij, die mensen aanraakt
en winterkou verdrijft.
Wij loven Je om rivieren die stromen, een zalm die opspringt,
wij loven Je om adem die Je brengt.

Kom Schepper, Geest, Jij, die ons roept te gaan
en in beweging zet.
Wij loven Je om de dieren op het veld,
een nachtegaal die zingt,
we loven Je om vrijheid die verbindt.

Kom Schepper, Geest, Jij die wonden heelt,
kom in ons bestaan.
Wij loven Je om de wind die waait,
de trom die klinkt,
wij loven Je om vrede die verstilt.

Het vuur van Pinksteren

Mozes ontving op de berg Sinaï de Thora. Ook die gebeurtenis ging gepaard met rook en vuur:
Zo staat het in Genesis: Bij het aanbreken van de dag donderde en bliksemde het. Een donkere wolk hing om de berg en het zware geluid van een ramshoorn weerklonk. De Sinaï was in rook gehuld, want de Heer was in vuur neergedaald. De rook steeg op als uit een oven.

Het vuur wijst op Gods aanwezigheid. Op nog meer plaatsen in de bijbel zien we dat ook: Als David in Jeruzalem God een offergave brengt, laat God vuur uit de hemel neerdalen als teken dat hij David gehoord heeft. In het Pinksterverhaal wijst het vuur ook op Gods aanwezigheid. De leerlingen van Jezus raken vervuld van zijn geest: hij zal met hen zijn. Het is geen opdracht om ‘vurig’te zijn, maar het verwijst naar Gods aanwezigheid.
Kom met kracht en vuur
geest van wijsheid en verstand,
geest van liefde en vertrouwen.
Kom met kracht en vuur
geest van inzicht, goede raad,
vuur voor vrede, mensenrecht

Lied: Kom met kracht en vuur

Kom met kracht en vuur
Breek ons open
Kyrie eleison

En wij?

Wat zou dat concreet kunnen betekenen voor ons, mensen in deze tijd?
Het Pinksterverhaal is vaak uitgelegd als het verhaal van het begin van de kerk. Het evangelie moest verspreid worden in alle delen van de wereld. Zendelingen gingen op pad. Wij zullen dat niet gaan doen, mensen bekeren met een bijbeltje in de hand.
Maar wat moeten wij dan meenemen van het Pinksterverhaal?
Met Pasen was de boodschap: sta op. Maar opstaan alleen is niet genoeg, we moeten ook weten hoe te leven als opgestane mensen. De aanwezigheid van de geest van Pinksteren, wat betekent dat ? Waar mensen opademen is de geest aan het werk, las ik ergens. Het woord opademen betekent: op adem komen, maar is veel meer dan dat. Het heeft ook te maken met tot jezelf komen, toegang krijgen tot je bron. Waar dat gebeurt hebben mensen oog voor elkaar. Waar mensen samenkomen en schuilen bij elkaar, dan ontstaat vertrouwen, daar bemoedigen zij elkaar. Maar ook biedt het misschien de mogelijkheid de werkelijkheid anders te ondergaan. Kijken wat er is aan goeds, dankbaarheid voor deze dag. Je verlangen om gekend, geweten, en begrepen te zijn krijgt een plek.:
Ontwapen mij
Ontsta in mij
Ga met mij waar niemand gaat

Zo mogen we verder gaan, krachtig en vrolijk. Op anderen gericht in plaats van op onszelf.

Lied: Herschep ons hart

Herschep ons hart, heradem ons verstand
dat wij elkaar behoeden en doen leven.
Maak ons tot Uw gemeente.
Wees de stem die ons geweten wekt.
Verberg U niet, verberg U niet.

Troost

In het Pinksterverhaal heb ik altijd begrepen dat de Heilige Geest als vervanger voor Jezus op aarde kwam, als Trooster voor ons mensen omdat Hij niet meer onder ons is. Een mooi beeld, toch vind ik dat moeilijk te begrijpen. Want wat is dat: Trooster, is dat een hij of een zij? En wat kun je ermee?
Je kunt het niet vastpakken, het is zo abstract.

Daarom spreekt het me aan wanneer Alke Liebich, predikante in Amersfoort, zegt in een interview, Troosten doe je samen! Ze vertelt en ik citeer: “Troost veronderstelt dat er iets niet goed is, dat er pijn is, leegte, verdriet,’ ‘Troost is niet dat het wel goedkomt. Troost is moeilijk te geven.
Het is meer dat je samen kijkt naar wat goed is voor de ander. Het is als een puzzel, past dit, of moet hier een ander stukje komen? Troost ligt niet in wat de één de ander geeft, maar het is samen proberen, samen doen. Dat geeft ruimte. Troost is ‘iets dat helpt’

Ze zegt verder:

“Dat hoeft niet per se een ander mens te zijn, troost kan ook zitten in het verleden, in de traditie, in kunst: ‘Als ik naar een museum ga en bijzondere of indringende dingen zie, dan is dat goed voor mijn ziel. Is dat troost? Het is goed om je te voeden met creativiteit, met schoonheid. Troost is ook zintuigelijk, smaak, aanraking, horen, de zintuigen zijn belangrijk.’
Het geloof biedt ook troost, ’troost in de zin van samenhang. Je bent ergens ingebed, in een traditie, je bent onderdeel van een groter geheel. Ik denk dat religie en christelijk geloof ons helpen om te leven, dat dat het hoofddoel is. Troost is onderdeel van het leven, je hebt het nodig omdat het leven soms rake klappen uit kan delen.”

Tot zover Alke Liebich…

Wat mij betreft is troost voor mij ook: Er zijn voor de ander, gewoon ZIJN, niet meer en niet minder.
Zoals ik in moeilijke tijden troost heb ervaren bij mensen die er voor mij waren en zoals ik voor anderen er kon zijn in hun tijden van nood. Zoals Heleen in haar vorige stukje al zei: waar mensen bij elkaar kunnen schuilen!!! Hoe belangrijk is dat!

En wat een troost om te weten dat we bij elkaar terecht kunnen met vallen en weer opstaan!
Vanuit wie wij zijn!

De Heilige Geest, dat stukje God in ieder van ons, ‘ander, ouder, iemand in ons verborgen, plotseling oplaaiend vuur’, wordt prachtig bezongen in het volgende lied;

Lied: Ander ouder, iemand in ons verborgen

Ander, ouder, iemand in ons verborgen:
plotseling oplaaiend vuur van visioenen,
aanschijn der aarde vernieuwend.

Rede, dwaasheid, hart,
onbedwingbare die ons weten doet
wat wij niet weten,
wat onmogelijk is bij mensen en goden.

Ingepakt in wolken schoorvoetend gaan wij,
in onze handen klemmen wij wichelroeden,spiegels en zwaarden.
En neerdrukt ons droefheid om het gedane,
om niet te keren woorden, om wat groeide,
om wat versteende ,verwaaide.

Jij, nog naamloze, ademt ons open
en wekt in ons weerbarstig geheugen
wat wij zagen met onze vroegste ogen
en doet ons gaan in tranen maar ongebroken
door de nacht van de schepping
en houdt ons gaande
naar een nieuwe geboorte:
blinde muren zacht licht water geworden
en aan de overzijde rozensteden
en de zang van de lijster.

Collecte

We willen de collecte graag besteden aan Vakantiegeld Samen Delen (www.vakantiegeldsamendelen.nl).

Bijna 5% van de Apeldoorners leeft onder de armoedegrens. Onder kinderen is dat zelfs 7 %.
Armoede leidt tot sociaal isolement en beperking van de ontwikkeling. Een sportclub of muziekles, alles kost geld.
In mei ontvangen veel mensen die het goed hebben vakantiegeld. Die krijgen in mei een mooi bedrag uitgekeerd.
Het doel van de actie, die vanuit de kerken is georganiseerd, is dat mensen die het goed hebben delen met de mensen die het minder goed hebben, als teken van verbondenheid.
Dit jaar zitten we nog steeds met de coronapandemie. En die zorgt voor nog grotere verschillen.

De actie is al jaren aan de gang, altijd van half april tot begin juni. Vorig jaar was de actie ook weer een succes.
Het geld is bedoeld voor mensen die een jaar of langer een inkomen hebben van maximaal 110% van het minimumloon en die in Apeldoorn en omstreken wonen. Er doen dertig kerken in de omgeving aan mee. Om een gift te ontvangen hoeft iemand geen lid te zijn van de kerk.
Met het geld kunnen mensen kleding aanschaffen, een dagje uit of spullen kopen voor het nieuwe schooljaar, een wasmachine vervangen enz.

Je kunt je bijdrage storten op de rekening NL17 TRIO 03792541 15 ten name van
Stichting OBA o.v.v. Pinksterviering

Zegen

We eindigen met een Zegenlied.
We hebben het met het minibasiskoor een paar keer geoefend, maar het is ook mooi om de versie uit Taizé nog te laten horen.

We wensen jullie fijne Pinksterdagen.

Veni Sancte Spiritus   Kom Heilige Geest
tui amoris ignem accende   ontsteek in ons de vlam van uw liefde
veni Sancte Spiritus
veni Sancte Spiritus

Colofon

Voorbereiding: Gerlies Wassink en Heleen Verdonk
Mini basiskoor: Wim Brinkman, Diny en Wim Welling, Gerlies Wassink en Heleen Verdonk
Muziek uit cd’s: Als wild gras, Nooit meer zonder reisgenoot, Groter dan ons hart
Met dank aan de liturgie suggesties uit Open Deur, Stichting Leerhuis en liturgie, Dominicuskerk en het blad Vrijzinnig.
Een aantal schilderingen van Franz Marc, Robert Delaunay en de schildering Vuur is gemaakt door Wendy Smit.

Collecte voor de aktie Vakantiegeld Samen Delen.

Een bijdrage kun je overmaken op NL TRIO 0379 2541 15 t.n.v. Stichting OBA onder vermelding Pinksterviering 2021.