Oecumenische Basisgemeente Apeldoorn

Viering 3 oktober 2021

Thema: DE WONDEREN ZIJN DE WERELD NOG NIET UIT

Welkom en mededelingen

Openingslied

Welkom voor jou hierheen gekomen,
welkom voor jou die met ons gaat.
Open je hart, open je ogen,
zie of er dan iets nieuws ontstaat.
Samen op weg door donker en licht,
Tot zich ontvouwen zal een ander vergezicht.

Wij zijn gekend bij onze namen.
Hij die de hele wereld draagt
brengt overal mensen te samen,
helpt om te zien wat ieder vraagt,
om achter maskers,schone schijn en
vaakverborgen pijn, gezien, aanvaard te zijn.

Verwondering?

Bij het woord Wonderen denk je spontaan aan iets bijzonders in positieve zin. Hoe is dat nu mogelijk? Het is vaak niet rationeel te verklaren. Bij wonderen is er iets op onverklaarbare wijze gebeurd of in religieuze zin benoemd: een bovennatuurlijke ingreep. Bijvoorbeeld: je voelt een sterke drang om ergens heen te gaan of iets te doen en je komt dan in een situatie terecht waarin iemand je hulp nodig heeft. Je komt als geroepen! Hierbij volg je een sterke ingeving of intuïtie waardoor je, zonder dat vooraf te weten, hulp kan bieden, een probleem oplossen, of een teken ervaren waarop je eigenlijk wachtte.

Zo heeft Annemarie Korte – hoogleraar religiewetenschappen in Utrecht – zo’n 2000 wonderverhalen verzameld van mensen die iets dergelijks hebben ervaren. Gebeurtenissen die verwondering oproepen.

Toen ik dit thema koos om voor te bereiden, schoot mij het volgende te binnen. Gebarentaal waardoor met dove mensen wordt gecommuniceerd: zij worden daardoor erbij betrokken, ze horen erbij, worden in de gemeenschap opgenomen. Hetzelfde voor blinden die door de brailletaal kunnen lezen; met een geleidehond op weg gaan, allerlei tekens op hun weg vinden die het voortgaan vergemakkelijken. Dat zijn voor mij echte wonderen! Zo’n wonder is ontstaan door een rationele aanpak van mensen, die diep geraakt werden door het lot van medemensen en daardoor die taal ontwikkeld hebben.

Een wonder heeft altijd als resultaat een permanente verbetering van de leefomstandigheden, een bepaalde vorm van genezing waardoor men zich ‘beter’ voelt, door medemensen erkend en gewaardeerd .. Dit kan lichamelijk, psychisch, relationeel zijn: een blijvende oplossing van een moeilijk probleem. Daarom is een wonder duidelijk anders dan een goocheltruc. Bij Hans Klok e.a. en mindfuck kun je je zeer verbazen. Hoe is dat nu mogelijk? Maar dit heeft als enig doel: entertainment, amusement. Je leven wordt er niet door veranderd of verbeterd.

Wonderen gebeuren al zolang mensen bestaan. Bij de oude volkeren spelen medicijnmannen/vrouwen of sjamanen een rol als medium met het onzichtbare om genezing te bewerken, welslagen van de jacht en de oogst, vruchtbaarheid. Men verlangt altijd een gunstige uitslag of doorwerking voor de groep of het individu. Dit voltrekt zich door een ritueel: woorden, zang, dans, voorwerpen. Dat doen wij hier ook! We komen samen om elkaar te inspireren, te bemoedigen; willen hulp bieden als het kan. De bedoeling is altijd om ons leven zin te geven, te verlichten, te verbeteren, op te wekken uit doodlopende omstandigheden. Wonderen gebeuren zo voortdurend.

In de Bijbel wordt vaak melding gemaakt van een wonder. Dit zijn vaak bovennatuurlijke ingrepen of bemiddelingen. Ik ga daar nu niet dieper op in, want dat is een uitleg apart; de interpretatie van teksten overgebracht naar nu en onze beleving. Alleen deze: Psalm 111 zegt: Wonderen zijn de daden van God; Liefdevol toont zich de Heer in gerechtigheid en trouw. Daar gaat het om: gericht op het welzijn van mensen; dat er recht geschiedt; dat we met mededogen met elkaar omgaan; dat we in liefde leven en tot leven komen!  Dat is het grote wonder dat we steeds weer opnieuw kunnen laten gebeuren!

Een Lied van Huub Oosterhuis

Soms breekt uw licht in mensen door,
onstuitbaar, zoals een kind geboren wordt.
Gedenk de mens die wordt genoemd uw kind, uw koninkrijk, uw licht. Geen duisternis heeft ooit hem overmeesterd.
Gedenk ons die als hij geboren zijn, eens en voorgoed, die
Uit zijn mond uw naam hebben gehoord, die moeten leven in de schaduw van de dood,
Hem achterna, hem achterna.

Uit Psalm 119:129

Uw richtlijnen zijn voor mij een wonder,
daarom volg ik ze met heel mijn hart.

De wonderen om ons heen en in ons

Ja, wonderlijk, hoe voor veel mensen in onze tijd de bijbel niet meer een bron van verwondering is. Voor ons basismensen is dat natuurlijk anders…, want wij zetten de bijbel naast de krant. Met andere woorden: wij kijken graag eerst naar het leven van alle dag en dan kan het zijn dat we ons leven herkennen in de bijbel.

Ik studeerde theologie. Je bestudeert dan hoe mensen in onze mensengeschiedenis nagedacht hebben over God. Maar toen overkwam het me dat ik iemand leerde kennen, waardoor er meer was dan elkaar leuk en aardig vinden. Iemand anders vond mij bijzonder en ik die ander. Nee, niet alleen bijzonder. Ik raakte in vuur en vlam. Ze noemen dat verliefdheid. Er zijn mensen die dat allemaal heel gewoon vinden. Gewoon een meisje en een jongen die van elkaar houden. Maar voor mij was het een college theologie of liever een aantal colleges. Ik realiseerde me dat IEMAND dat geschapen heeft. Die IEMAND kent dus zelf ook die ervaring van een ander bijzonder-vinden. Een God met vlinders in zijn buik. Een God die ligt te zingen in zijn bed, een God die de hele dag loopt te stralen.

Marianne Williamson schreef over verliefdheid, dat liefde blind maakt. Nee, zegt ze, verliefdheid maakt je helderziend. Je ziet best de beperkingen van de ander, maar je denkt: wat leuk, wat bijzonder, hoe juist dat ene die ander speciaal maakt. Goh, wonderlijk eigenlijk, dat God met die “helderziendheid” naar mij/ons kijkt.

Een wonderlijk verhaal

We luisteren naar een verhaal waarin een parallel wordt geschetst tussen het verhaal van Jona in de walvis en wij mensen in onze tijd. Jona die door God naar Ninevé wordt gestuurd om de bewoners van die stad te wijzen op de misstanden aldaar en hen op te roepen hun leven te verbeteren. Wij mensen die onze ogen sluiten voor de gevolgen van ons handelen in deze wereld, met name geen oog hebben voor de klimaatproblematiek in al zijn aspecten. En tenslotte de boodschap dat als we echt willen, we altijd een kans krijgen een betere wereld te krijgen.

Een lied naar Psalm 65 van Marijke de Bruijne

O schepping o schoonheid, in ons hart welt een lied.
Zingt mee met de vogels, de wind, het ruisen van water en regen, zingt mee met het spelen van schaduw en licht, met de lokroep der lente, een lied van de gang, het geheim van het leven.
O schepping, o schoonheid, in ons hart welt een lied.

Zing mee en wordt stil van verwondering, stilte vol vreugde en lof, stilheid die toekomt, als lied zonder woorden aan Die heeft geschapen, de schepping, de schoonheid, het licht en het leven, het al, aan de Scheppende die dit schiep.
O schepping, o schoonheid, in ons hart welt een lied.

Collecte voor de klimaatpelgrimage

30 klimaatpelgrims lopen van Polen naar de klimaattop in Glasgow om aandacht te vragen voor de klimaatverandering en de rol van mensen daarin. Dit weekend zijn zij te gast in Apeldoorn en krijgen onderdak in drie kerken. De collecte-opbrengst wordt hiervoor gebruikt.

Het zonnelied van St.Franciscus

Allerhoogste, almachtige, goede Heer, van U zijn de lof, de roem, de eer en alle zegen.
U alleen, Allerhoogste, komen zij toe en geen mens is waardig uw naam te noemen. Wees geprezen, mijn Heer met al uw schepselen, vooral door mijn heer broeder zon, die de dag is en door wie Gij ons verlicht. En hij is mooi en straalt met grote pracht; van U, Allerhoogste, draagt hij het teken.
Wees geprezen, mijn Heer, door zuster maan en de sterren.
Aan de hemel hebt Gij ze gevormd, helder en kostbaar en mooi.
Wees geprezen, mijn Heer, door broeder wind en door de lucht, bewolkt of helder, en ieder jaargetijde, door wie Gij het leven van uw schepselen onderhoudt.
Wees geprezen, mijn Heer, door zuster water, die heel nuttig is en nederig, kostbaar en kuis. Wees geprezen, mijn Heer, door broeder vuur, door wie Gij voor ons de nacht verlicht; en hij is mooi en vrolijk, stoer en sterk.
Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster, moeder aarde, die ons voedt en leidt, en allerlei vruchten voortbrengt, bonte bloemen en planten. Wees geprezen, mijn Heer, door wie omwille van uw liefde vergiffenis schenken, en ziekte en verdrukking dragen. Gelukkig wie dat dragen in vrede, want door U, Allerhoogste, worden zij gekroond.
Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster de lichamelijke dood, die geen levend mens kan ontvluchten.
Gelukkig wie daar uw allerheiligste wil vindt, dan zal de tweede dood hun geen kwaad doen. Prijs en zegen mijn Heer,
en dank en dien Hem in grote nederigheid.

Een lied van Huub Oosterhuis

Dat een nieuwe wereld komen zal waar brood genoeg en water stroomt voor allen. Daar bouwen wij veilige buurten, wonen in wijken van vrede, in schaduw van bomen.
Geen kinderen zullen daar sterven, oude mensen maken hun dagen vol en jonge mensen zullen daar pas op hun honderdste sterven. Wij zullen niet voor de leegte zwoegen, geen kinderen baren voor de verschrikking. De wolf en het lam zullen weiden te samen: wij leren de oorlog af.
Dat een nieuwe wereld komen zal waar brood genoeg en water stroomt voor allen.

God danken voor Zijn zegen

Wij mogen kijken met ogen van verwondering,
die stralen en schitteren zoals de ogen van een kind.
Wij mogen ogen en handen hebben
die laten zien dat we nog vurig levend zijn.
Niets in ons zal de indruk wekken
dat we kleurloos, afgeleefd en uitgeblust verder leven.
Wij mogen de verwondering van een kind behouden en jeugdigheid bewaren ook als vele jaren ons lichaam belagen.
Wij bewaren in ons de verwondering over het leven zelf
dat kwetsbaar lijkt en het toch altijd weer wint.
“Ik”, zegt Hij “ga iets nieuws beginnen;
het is al begonnen, merk je het niet”
Goddank. God zij dank.

Een lied (canon) van de profeet Jesaja (43:18)

Blijf niet staren op wat vroeger was.
Sta niet stil in het verleden.
“Ik”, zegt Hij “ga iets nieuws beginnen;
het is al begonnen, merk je het niet?”

 

Voor de collecte: bankrekening NL17 TRIO 0379254115 t.n.v. Stichting OBA