Oecumenische Basisgemeente Apeldoorn

Viering 5 december 2021

Thema: Traag leven

Neem de tijd er is genoeg
                                          Loesje

Muziek Opzij opzij opzij, van Herman van Veen

Welkom

Hartelijk welkom op de 2e adventzondag. We steken daarom de 2e adventskaars aan. Ons thema past wonderwel in deze onrustige en onvoorspelbare tijd. Een les in traagheid is deze crisis, zoals een krantenkop vorige week al aangaf. Nu is het advent, een tijd om de dingen oprecht en intens te beleven. Te verstillen, relaxen, op adem komen. Deze viering is voorbereid door: An, Hilde, Corrie en ik, Gerlies.
Net als bij de vorige viering willen wij ook beginnen met het lied “Vieren is je hart verwarmen. Er is plek in deze kring. Adem, luister mee en zing. Laat de stilte je omarmen”.

Lied: Vieren is je hart verwarmen

Tijd nemen

Het lied van Herman van Veen laat het tegenovergestelde horen van ons thema van vandaag: Vertragen/ traag leven. De muziek vertraagt ook.
Onthaasten, vertragen, niets doen, het zijn veel gebruikte woorden, maar werkwoorden. Ontspannen, dus als een taak op je to do-lijst.
We zoeken rust en we zoeken steeds harder, vaak zonder het te vinden.
We maken het onszelf ook niet gemakkelijk, want hebben we een keer niets om handen, dan ligt daar onze mobiel om op te kijken.
Het is heel menselijk, dat we altijd iets willen doen en afleiding zoeken en het moeilijk vinden om alleen maar te zijn. En ons niet te laten sturen door gedachten. Echt tot rust komen valt dus nog niet mee, toch is het niet onmogelijk.
Ergens meer tijd voor nemen, iets meer tijd geven, het kan een geschenk zijn en voor voldoening zorgen. Vertragen is onthaasten, ontstressen, met aandacht naar elkaar luisteren, met geduld er echt voor elkaar zijn.
Zo kun je iets betekenen voor de ander.
Toch zorgt vertraging vooral in de vorm van uitstel of te laat zijn, ook voor ergernis. Moet ik alweer op je wachten? Ik ken het maar al te goed. Geduld hebben, het valt niet altijd mee.
In de bijbel bij Spreuken 14 wordt ook iets geschreven over geduld. “Wie geduldig is, heeft veel inzicht, maar wie kort aangebonden is, verheft de dwaasheid.”

In onze samenleving is tijd vooral kloktijd geworden. Tijd, die je kunt indelen in seconden, minuten, uren. Je moet de tijd zo efficiënt mogelijk gebruiken. Steeds meer doen in zo min mogelijk tijd. Efficiënt produceren in zo min mogelijk tijd, is voor veel mensen een ramp……
Een “ramp”, omdat je uiteindelijk niet kunt voldoen aan de eisen die daaraan gesteld worden. Een voorbeeld uit de praktijk van mijn werk als postbezorger. Ik bezorgde de post, brieven en pakketjes, in een deel van een wijk in de Maten. Daar stond anderhalf uur voor. Na een half jaar werd de tijd aangepast en moest ik dezelfde hoeveelheid post in één uur en vijf minuten bezorgen. Dat kreeg ik niet voor elkaar. Mijn teamleider gaf aan dat mijn collega’s, die daar ook bezorgden het met het grootste gemak voor elkaar kregen. Dus jammer voor mij, het waren dan ook jonge mensen die veel sneller konden dan ik.
Nog een voorbeeld: voor een aantal mensen is het ook een “ramp” wanneer hun poststuk niet wordt bezorgd op de dag, die in hun post-app vermeld staat. Dan wordt er direct met de klantenservice gebeld en dienen ze een klacht in tegen de postbezorger. Als het poststuk niet in de posttas zit, dan kun je het ook niet bezorgen, helaas werkt het systeem ook niet altijd efficiënt.
En is het efficiënt, wanneer er in één uur tijd de pakketbezorgers 4 keer bij je in de straat rijden om op hetzelfde adres pakketten te bezorgen?
Wat mij ook bezig hield was het feit, dat we er al zo aan gewend zijn dat we verwachten, dat de post de volgende dag al in de bus ligt. Is dat echt nodig vraag ik me dan af. Wil ik echt de volgende dag de post al in mijn brievenbus. Of kan ik nog een dagje wachten? Wordt ik minder gelukkig, wanneer vandaag de gids in de bus ligt of morgen? De praktijk wijst vaak uit van niet.
Die onrust en dat verlangen komen naar voren in het volgende lied dat we gaan zingen. Van dat verlangen dat maar blijft en die onrust die ons steeds weer drijft!

Lied: Dat verlangen dat maar blijft

Vertraging

Vertraging, de tijd nemen, is gemakkelijk als je zoals velen van ons gepensioneerd bent. We hebben veel te zeggen over de indeling van onze eigen tijd. Het kan ook voor veel onrust zorgen, omdat we gewend zijn altijd bezig te zijn.
Niks doen. Het is toch zonde van onze tijd.
’s – Avonds kan nog wel, maar overdag stil zitten, luisteren naar muziek of een boek lezen. Ik heb er altijd moeite mee. In de Volkskrant van zaterdag 20 november, stond een stukje over schemeren. Ik herinnerde me opeens, dat wij dat vroeger ook wel eens deden. We woonden op een boerderij en soms gingen we schemeren. Dan keken we naar buiten naar de lucht en de horizon tot het donker werd. Simpelweg zitten en zien hoe de duisternis opkomt, hoe grenzen vervagen, de dag verwatert. Vertragen betekent niet, dat je niet meer in actie komt, dat je niets meer presteert.
In tegendeel; vaak betekent vertragen, dat je effectiever en efficiënter wordt en rustiger.
Vertragen kan dus helpen om het ideale tempo en ritme ergens voor te vinden.
Niet altijd op de klok kijken, maar vooral kijken wat de bedoeling is wat je doet.
De dingen met aandacht doen (dan ben je ook niet steeds je sleutels kwijt).
Ergens las ik overhaasting brengt vaak vertraging voort.
Door vertraging kan er tijd overblijven. Lege tijd, die je kunt doden, kunt vullen, kunt laten. Durf tijd te nemen, neem de tijd om te wachten. Neem de ruimte, waar het licht kan komen, wind kan waaien, adem stromen. Ruimte die doet leven.

Zingen: Ruimte waar het licht kan komen

Gedicht: Laat

Vertraag.
Vertraag.
Vertraag je stap.
Stap trager dan je hartslag vraagt.
Verlangzaam.
Verlangzaam.
Verlangzaam je verlangen.
En verdwijn met mate.
Neem niet je tijd
maar laat de tijd je nemen-
Laat.

Leonhard Nolens (1947)

The Aran Boat door Gentle

De tuinvrouw

Ik pak m’n fiets en 5 min later ben ik in het paradijs. Mijn paradijs …
Weg van alles, geen jachtige toestanden, alleen gericht op wat er te doen staat.
Uren kan ik zo, in m’n eentje bezig zijn: een veilige omgeving, ruimte, die vrijheid, lichtheid en adem geeft.
Toch ben ik sociaal bezig, maar dan met planten.
Niet alles gaat perfect, de natuur gaat z’n eigen gang, je hebt niet overal controle op.

In de tuin leer je, dat tijd ook een cyclus is en dat geeft rust.
Vaak kijken we hoeveel we kunnen proppen in een beperkte tijd om een volgend doel te halen, waardoor de angst om te mislukken op de loer ligt.
Vaak, op andere, minder idyllische momenten is de zin van dit alles soms wel een vraag.
Bij mij, misschien ook wel bij jou. Juist nu, in deze tijd, de angst wat misschien komen gaat, de herfst, het vallen van de blaadjes, de eindeloze kringloop van
de natuur doet je soms afvragen wat nu eigenlijk de bedoeling is.

Het gaat allemaal voorbij. Uit stof zijn we en tot stof zullen we weerkeren.
De cyclus van het tuinieren gaat uit van deze herhaling, het eeuwig terugkeren van de dingen, dat is natuur.
Wij zijn er onderdeel van, hebben ons moment, we bloeien en daarna gaan we terug naar de aarde.
Heel veel generaties terug leefden de mensen dichtbij en in de natuur.
Nu leven veel mensen, opeengepakt en ver van het groen in stedelijke omgevingen.
Volgens wetenschappelijk onderzoek schijnt dat niet goed te zijn voor ons brein.
Onbewust voelt de natuur daarentegen, vertrouwd, maar ook veilig aan: dit leidt tot rust.

Voltaire, een Franse vrijdenker, filosoof en schrijver was ook een zeer betrokken tuinier.
Zijn uitspraak: Il faut cultiver notre jardin: je moet je tuin onderhouden, beschouwde hij niet alleen letterlijk, maar ook als metafoor.
Zorgzaam in het leven staan, zorgzaam met je omgeving en de mensen om je heen.
Investeren in de toekomst i.p.v. snelle resultaten najagen.
Dat is niet de aarde uitbuiten, maar koesteren en ervoor te zorgen.
De tuin leert me ook om niet te stressen: alles heeft z’n tijd en aandacht nodig, het hoeft niet perfect te zijn.
Dan hebben ook de zgn. onkruidplanten het recht, bezocht te worden door insecten.
Tuintijd volgt m’n bioritme en niet de klok van 24 uur.
Wat me ook telkens weer kan verbazen: als je zaadjes in de grond stopt, zet je iets in beweging, het gaat groeien, het trekt je de toekomst in!
Die belofte geeft verwondering en hoop!
Uit een interview met Irene uit het programma “De verwondering”, haalde ik de volgende tekst:

De zon schijnt niet op ons, maar door ons
De rivieren stromen niet langs maar door ons
De bomen wiegen en de bloemen bloeien
in ons lichaam en in onze ziel
en ieder lid van de vogel
van de wind en van de wilde storm van de rots,
uit de buik van de berg
is ons eigen lied en zingt van liefde

Lied: Soms in de wind

Mededelingen en collecte

De collecte is voor ’t Zwervel, ATD-Vierde Wereld

Werelden waar wij verbonden mee zijn…..
Bij het zoeken naar een bestemming voor de collecte bleven deze woorden in onze hoofden nazingen en zo kwamen we uit bij ATD-Vierde Wereld.
Agir Tous pour la Dignité ….. Allen samen in de weer voor Waardigheid.
Een wereldwijde mensenrechtenbeweging, die sámen met mensen die in armoede leven, of geleefd hebben, strijdt voor een wereld zonder armoede of sociale uitsluiting.
Armoede is een woord dat tijdens de crisis snel in de mond wordt genomen en het komt in Nederland ook steeds meer voor.
In Wijhe staat een boerderij ’t Zwervel, het ontmoetingscentrum van ATD-Vierde Wereld Nederland.
Waar het hele jaar door een scala aan activiteiten en bijeenkomsten worden georganiseerd. Hier beleven onder meer gezinnen en jongeren, die onder de armoedegrens leven, mensen die nauwelijks gehoord worden, een korte vakantie.
Zij krijgen daar een stem. Een rustpunt voor mensen om even bij te komen.
Waar kinderen weer kind kunnen zijn.
De boerderij bestaat intussen 40 jaar en is dringend aan renovatie toe.
Het dak lekt, de elektriciteit is gevaarlijk, er zitten gaten in de deuren en de inrichting is nog uit de jaren 60.
Maar omdat er geen geld is om alles op te knappen, staan ook alle activiteiten op de tocht. Dat kunnen wij met één collecte natuurlijk niet oplossen, maar we kunnen zo wel een klein steentje bijdragen.
Dus warm aanbevolen ….
Bij de uitgang staan collectemandjes klaar, maar er is natuurlijk ook weer de mogelijkheid om een gift over te maken op de bankrekening van de Stichting Oecumenische Basisgemeente Apeldoorn o.v.v. collecte ATD-Vierde Wereld. Het rekeningnummer is NL17 TRIO 0379 2541 15.

Lied: Dat je de weg mag gaan

Gedicht

Onthaast vertraag
ontzie
ontjaag

bevrijd
de tijd
van drang
en druk

en vind
jezelf in
klein geluk

Wel thuis en een mooie zondag.
We geven speculaasjes mee voor thuis.