Thema: Requiem
Rust vinden en voortgaan in het licht

Muziek voor aanvang

Welkom en kaars aansteken

In deze viering staan we stil bij de momenten in ons leven waar we iets definitief achter ons moeten laten, iets verliezen. Hoe gaan we daar mee om, hoe kunnen we verder leven zonder dat wat we hebben verloren. Als afsluiting herdenken we alle mensen die zijn overleden en met name de mensen uit onze basisgemeente.

Zingen Gegroet jij die hier komt om licht

Mededelingen en collecte

De bloemschikking van vandaag heeft een betekenis. De witte takken die in een boog naar elkaar toe staan symboliseren onze gemeenschap die we met elkaar vormen. De verschillende bloemen symboliseren de herinneringen die wij koesteren aan hen die overleden zijn.

De opbrengst van de collecte is bestemd voor Stichting De Eenzame Uitvaart. Deze stichting heeft tot doel: een waardig en respectvol afscheid bieden aan overledenen die het ontbreekt aan familie, vrienden en sociaal netwerk. Vanuit de gedachte dat ieder mens de moeite waard is om over na te denken en het verdient om met speciaal voor hem of haar gekozen woorden te worden begraven. Dichters an deze stichting schrijven een persoonlijk gedicht en lezen dit voor bij de uitvaart.

Tijd van Leven

Het lied ‘Tijd van leven’ dat we gaan zingen is een lied bij Prediker 3, 1-15. Daar staat: ‘Alles heeft zijn uur, alle dingen onder de hemel hebben hun tijd’. En dan volgt er een soort litanie: tijd om te baren, een tijd om te sterven, een tijd om te planten, een tijd om te oogsten…’
Prediker eindigt dit ‘gedicht’ met de conclusie: ‘Alles wat God doet is goed op zijn tijd;…maar toch blijft Gods werk voor de mens vanaf het begin tot aan het einde ondoorgrondelijk.

Wat heeft dat nu van doen met de tekst  van het lied Tijd van leven? Die tekst volgt Prediker niet letterlijk. In ‘Tijd van leven’ is in bijna elke regel wel sprake van een tegenstelling, zoals dat bij Prediker ook het geval is. Maar het gebeurt met andere beelden en woorden. En deze tekst zingt naar een andere conclusie toe dan Prediker.

Het eerste couplet schetst de loop van het leven: een reeks van tegenstellingen. De laatste twee regels in het eerste couplet vormen eigenlijk een tegenstelling met de rest van dit couplet. ‘Tijd’ gaat blijkbaar niet alleen over het heden, over wat wij in het leven allemaal tegenkomen, ‘tijd’ gaat ook over toekomst.
En als je goed kijkt, dan zie je dat die toekomst al gekomen is. Er is dus sprake van een andere dimensie. Zo staat het ook in de laatste regel: het ‘woord’ klinkt niet, zoals woorden toch gewoonlijk doen, maar het is ‘vol van stilte’. Dat eerste couplet zingt ons, dwars door het dagelijks gedoe, naar een moment van bezinning en stilte. Alsof het wil zeggen: neem daar ook maar de tijd voor.

Het tweede couplet zit dichter op onze huid: troosten – tranen / mooi zijn –  schamen etc. Het gaat niet zozeer over wat we doen, als wel over wat we voelen, wat er leeft in onze binnenkant. In de laatste regels blijkt, dat alles wel zijn tijd kan hebben, maar dat het leven soms toch ook uitzichtloos kan zijn: ‘zwijgen, zin vergeten’. Ineens is er geen sprake meer van een tegenstelling per regel. Het negatieve gevoel krijgt in elke regel meer de overhand: ‘nergens blijven, niemand weten / kruipen -angst en spijt’.
Je hebt ‘een zee van tijd’, maar is die niet vaak gevuld met ‘eenzaamheid’? Dat ‘zee van tijd’ is gebruik maken van de bestaande uitdrukking. Het is heerlijk om zeeën van tijd te hebben. Maar dat is in dit lied wel anders. Hier wordt het een ‘zee van eenzaamheid’, een zee waarin je helemaal ondergedompeld raakt.

In het derde couplet is er in de tekst geen sprake meer van tegenstellingen. Althans niet in de tekst zelf. Maar de woorden gaan wel regelrecht in tegen wat vaak gebeurt. Het is een oproep om open te staan voor het leven zoals dat op je afkomt. Blijf niet hangen in teleurstelling, verdriet of pijn. Als je je verdriet, je pijn, accepteert is er altijd een nieuw begin mogelijk. De laatste regels zijn een oproep om elkaar daarbij te helpen. Als je samen leeft vind je leven in honderdvoud.

Zingen Tijd van Leven

Acceptatie en Loslaten

Beste mensen, zoals wij hier bij elkaar zijn kun je rustig zeggen dat we bevoorrecht zijn met al een lange tijd van leven……….  Velen hier aanwezig hebben inmiddels de leeftijd bereikt van de “ouderen der dagen”, 70, 80 en zelfs 90 plus! Zelf ben ik net 70 plus en ik hoef jullie niets te vertellen over het ouder worden, jullie zelf zijn de ervaringsdeskundigen waar ik mogelijk van kan leren.

Het is alweer enige tijd geleden dat wij met z’n vieren in gesprek kwamen over ongemakken van het ouder worden, lichamelijke klachten die in het dagelijkse leven beperkingen geven. Er kwamen vragen op tafel als: Hoe ga je hiermee om? Kun je er wat aan doen, zijn er oplossingen? Of blijf je staren op wat je niet meer kunt of niet meer is? Al pratend kwamen we op begrippen als loslaten en acceptie……….

Ouder worden is inclusief loslaten en accepteren, een levensfase met een uitdaging in zich om dat te mogen leren. Een proces wat jij alleen op je eigen manier ondergaat en beleeft maar…… waarbij mensen om je heen een belangrijke steun en wegwijzer kunnen zijn.

Daar waar je tot loslaten en  acceptatie komt, ontstaat ruimte om tot rust te komen en oog te hebben voor dat wat is. Om oog te hebben voor zoveel dingen in het leven die vanzelfsprekend lijken, maar die, wanneer je erbij stilstaat, reden tot dankbaarheid zijn.

Zingen Licht dat ons aanstoot

Requiem van Puccini

In het Requiem, de katholieke dodenmis, wordt afscheid genomen van een overledene. Genoemd naar de openingswoorden: Requiem aeternam dona eis, Domine oftewel: Heer, geef hun eeuwige rust.
De Latijnse tekst van de requiemmis is door vele componisten in de loop der eeuwen  gebruikt als basis voor een muziekwerk waarin zij hun eigen visie op de dood geven.
De vijftiende eeuwse Vlaming Johannes Ockeghem  is vermoedelijk de eerste die een meerstemmig Requiem schreef.
Verder zijn vooral bekend geworden de requiems van  Mozart, Verdi, Brahms, Fauré en Duruflé.

De laatste twee geven duidelijk een andere interpretatie van het geloof door de kerken beleden! Het “Dies Irae” – over de dag des oordeels – laten ze weg!
Fauré’s requiem is dan ook lieflijk en anti dramatisch: een wiegelied voor de dood zelf. De zachte orkestraties en gregoriaanse melodieën van Duruflé zijn troostrijk en hemels.

Het koor zingt zo dadelijk het Requiem van Puccini. Puccini treedt op religieus gebied in de voetsporen van Fauré. In al zijn eenvoud heeft dit Requiem zo veel zeggingskracht en vat het de boodschap van zijn visie kernachtig samen: “Heer, geef hun eeuwige rust en laat het eeuwige licht over hen schijnen  dat zij mogen rusten in vrede, Amen”

Requiem van Puccini

Requiem aeternam dona eis, Domine     oftewel: Heer, geef hun eeuwige rust.

Gedenken overledenen in onze basisgemeente en eigen omgeving

Je naam

Je kiest er geen
er wordt voor jou gekozen.

Je krijgt een naam
daarmee mag jij gaan leven.

Je bent een naam
vanaf de eerste dag.

Je wordt je naam
zolang je leven duurt.

Je leeft zolang je naam niet wordt vergeten,
je naam door iemand wordt genoemd.

 

“Streep haar naam niet door,
Al is ze bij ons weggegaan.

Streep zijn naam niet door
Alsof hij nooit heeft bestaan.”

 

Bij name noemen

We noemen nu de namen van de overledenen uit onze Basisgemeente en voor elke overledene ontsteken we een kaarsje. Bij het ontsteken van elk kaarsje noemen we de naam van de overledene en zeggen daarbij: “Streep haar/zijn naam niet door.
Nadat alle namen genoemd zijn is er voor iedereen gelegenheid een kaarsje te ontsteken voor overleden geliefden uit eigen omgeving.

Geen bestaan wordt uitgewist.
We verleggen kiezels in het zand
En geven wortels aan dromen.
Proeven van vreugde en verbazing
Hoe zielen zich verbinden,
Harten verzuchten,
Dat niets van wat was
Ooit verloren gaat.

Stilte

Zingen Laat ons maar van liefde zingen

Zegenbede

Dat wij gezegend onze levensreis mogen vervolgen.
Dat wij elkaar mogen zegenen door met ogen vol mededogen te kijken,
met oren bereid om te luisteren, met handen die willen troosten met woorden uit ons hart, geïnspireerd door Hem die enkel liefde is.
Vrede zij ons allen, vrede zij ons allen.

Zingen Dat wij gezegend onze levensreis mogen vervolgen

 

 

Ik weef jou

ik weef de tranen in mijn leven
ik weef de trots in alle dagen
ik weef de pijn in zachte strengen
ik weef jou, in alle lagen

wie je was, wie je zult blijven
hoe je kijkt en hoe je lacht
wat je gaf en wat ik leerde
weven zal ik, alles wat je bracht

ik weef het missen, en het dragen
ik weef de liefde die is gebleven
ik weef jou met zorg en aandacht
in alle draden van mijn leven

Door Floortje Agema

uit ‘Jij wordt gekend’, uitgeverij In de Wolken

 

Colofon

Muziek:
CD Rust en Vrede – Stichting Leerhuis en Liturgie
CD Concert collection – Adagio van J.S. Bach

Teksten:
Tijd van leven bekeken door Gerard Swüste
In rouw verbonden geschreven door Nel van Drie

Collecte:
Bankrekening NL17TRIO0379254115 t.n.v Stichting OBA o.v.v. collecte viering 5 november 2023
Informatie collectedoel te vinden op op www.eenzameuitvaart.nl