De grote verhalen van de mensen

Welkom

Het thema van onze vieringen dit najaar is: Ontmoetingen met…

In de septemberviering maakten we kennis met Leo Vroman. In de oktoberviering stonden de woestijnvaders centraal.
Vandaag staat er als onderwerp: de grote verhalen van de mensen.
In het laatste deel van de viering herdenken wij degenen die in de lange geschiedenis van onze basisgemeente overleden zijn, evenals onze eigen geliefden

Dan steken we nu eerst de kaars aan.

Welkomstlied: Gegroet jij die hier komt om licht

Mededelingen

Collecte

Deze collecte houden we voor het Kansfonds.
Het Kansfonds is een organisatie die zich inzet voor de mensen die het moeilijk hebben in de samenleving. Onder andere voor: dak- en thuislozen, thuisloze jongeren, mensen in armoede en met schulden en ongedocumenteerden.

Help elkaar de winter door is nu een thema van het Kansfonds.
Deze winter zullen er naar verwachting bijna 1 miljoen mensen in zwaar weer terecht komen, ondanks de tegemoetkomingen van de overheid. Hun bestaanszekerheid staat enorm onder druk door de stijgende kosten voor de dagelijkse boodschappen en energie. Dit mogen we niet laten gebeuren! Het Kansfonds stelt daarom deze winter 1 miljoen euro extra beschikbaar om mensen die de komende maanden hard getroffen worden te helpen. Heb jij de energiecompensatie zelf niet nodig? Help elkaar de winter door. Niemand mag deze winter in de kou zitten!

Inleiding op het thema

De grote verhalen van de mensen. Wat moeten we ons daarbij voorstellen? Over welke verhalen zou het dan moeten gaan? We vroegen het aan een paar mensen, omdat je er alle kanten mee op kunt: de grote verhalen van de mensen!
De eerste zei: het verhaal van Ubuntu , dat is het verhaal van verbinding tussen mensen, is dat geen goed thema? Er is ook veel informatie over te vinden.
Een ander zei: het verhaal van het Indiaanse opperhoofd uit Seattle. Hij heeft een prachtig verhaal over hoe we met de aarde en het klimaat om zouden moeten gaan. Een heel mooi verhaal, maar te uitgebreid voor vandaag. De volgende noemde het verhaal van de Uittocht. En zo kregen we nog meer suggesties. Je zou er een hele vieringenlijst mee kunnen vullen……
Verhalen zijn belangrijk. Ze zetten je aan het denken. Grote verhalen herbergen kleine verhalen in zich, die uiteindelijk tot de grote verhalen gaan behoren. Als voorbeeld daarvan zien jullie op de voorkant van de liturgie een schilderij dat gemaakt is naar aanleiding van het verhaal over Frieda Belinfante, een getalenteerd celliste en dirigent, actief in het verzet, maar zoals veel vrouwenverhalen in vergetelheid geraakt. Een individueel verhaal horend bij het grote verhaal van vrouwenlevens en van de Tweede Wereldoorlog.

We hadden nog steeds geen keuze gemaakt.
Op de vieringenlijst stonden ook nog tips, twee boeken: “Woorden en verhalen die ertoe doen” van Maas en Wijnker en “Zonder einde” van Hans Korteweg. Weet je wat, zeiden we. Die tips kun je gebruiken, ze staan er niet voor niks. En dat deden we.
We kozen voor het boekje “Zonder Einde’” van Hans Korteweg. Hij schrijft in de inleiding van zijn boek dat zijn lievelingsverhalen in de Tora staan, de Hebreeuwse bijbel. Zijn echte lievelingsverhaal is het verhaal van de Jakobsladder, over de droom van Jakob.

Zingen: Leven van verhalen

De droom van Jakob

Jakob is op de vlucht. Hij heeft door bedrog de zegen van zijn vader gekregen. De zegen die bestemd was voor de oudste zoon Esau. Esau zint op wraak. Op aanraden van zijn moeder Rebekka vlucht Jakob naar zijn oom. Hij loopt van Beersheba, Zuid-Israël, naar Charan, tegenwoordig in het zuiden van Turkije. Een reis van ongeveer duizend kilometer. Na 100 kilometer komen we hem tegen, ten noorden van Jeruzalem. Nog 900 kilometer verwijderd van zijn verre familie, de familie van moeder Rebecca en opa Abraham.
Hoe zou hij zich voelen?
Bang, dat Esau achter hem aankomt om hem te doden, wat hij zeker van plan is.
Uitgeput is hij, moe van al het lopen. Zijn eten raakt op. Zijn water raakt op. Maar hij durft niet aan te kloppen bij mensen die daar wonen.
Het eerstgeboorterecht en de zegen kunnen hem inmiddels gestolen worden. Wat heb je eraan, als je door de woestijn zwerft. Zonder toekomst. Zonder hoop.
Uitgeput gaat hij ergens liggen. Met alleen een steen als kussen.
En dan, in zijn slaap, ziet Jakob iets heel bijzonders. Hij ziet een ladder, een trap. Een verbinding tussen hemel en aarde. En op die ladder gaan engelen omhoog en naar beneden. Boodschappers, verbinders van hemel en aarde.

 

 

Arvo Pärt: Variations

Tussen hemel en aarde

Tussen hemel en aarde..
Elk groot verhaal in deze wereld is klein begonnen. Bij Jakob begint het met een droom als hij op de vlucht is. Het verhaal is inmiddels bekend. Een droom die hem grote dingen toezegt. Een droom waar hij wellicht ook niets mee kan. Veel nakomelingen die hem gegeven worden en uitbreiding van het land, kun je dat wel bevatten? Het wordt zo groots en veelomvattend. Jakob wordt met ontzag vervuld zo wordt het omschreven in de bijbel.
Hans Korteweg beschrijft het zo:
Het verhaal van de Jakobsladder in het boek Genesis geeft prachtig weer hoe je op ieder moment kunt terugkeren. Jakob is op de vlucht voor zijn broer Esau en gaat op weg naar zijn oom Laban. Tijdens de tocht moet hij overnachten. Hij nam van de aanwezige stenen, schikte die als hoofdkussen en legde zich op die plaats te rusten. Hij droomde: Zie een ladder op aarde neergezet, waarvan de top tot aan de hemel reikt en de engelen van God klimmen erop en eraf. En daar staat de Eeuwige naast hem en zegt: “Ik ben de Eeuwige, de God van grootvader Abraham en de God van Isaäk. Het land waarop je ligt zal Ik jou en je nakomelingen geven en je nageslacht zal worden als het stof van de aarde en je zult je uitbreiden naar het westen, oosten, noorden en het zuiden en door jou en je nakomelingen zullen alle geslachten der aarde gezegend worden. Ik ben immers bij je en zal overal waarheen je gaat je behoeden en je weer terugbrengen op deze bodem: nee, Ik zal je niet verlaten, tot Ik gedaan heb wat Ik je heb toegezegd.” Jakob ontwaakt uit zijn slaap en zei: “Inderdaad, de Eeuwige is op deze plaats aanwezig en ik wist het niet.” Wanneer de persoonlijkheid eenmaal wakker is zegt ze: “De Eeuwige is op deze plaats aanwezig en ik wist het niet.”
“Deze plaats” – dat is iedere situatie waarin jij niet wakker was, maar wèl diep van binnen aanspreekbaar. Ieder moment van slapend zijn, van op de vlucht zijn is tegelijkertijd “deze plaats” waar je tot een dieper besef kunt komen en kunt zeggen: “De Eeuwige is hier aanwezig en ik sliep, ik wist het niet.” Op deze plaats en in dit moment is een ladder neergelaten, waarlangs engelen eerst opklimmen en vervolgens afdalen. In dit bestaan.
Het beeld van “Deze plaats” raakt me. Niet wakker zijn, maar wel diep van binnen aanspreekbaar. Hoe vaak gebeurt het niet in ons leven, in mijn leven, dat we “slapend” aanwezig zijn, niet bewust van onze, van mijn omgeving. En dat we toch diep van binnen aanspreekbaar zijn, dat er aan ons, aan mij getrokken wordt om mezelf te laten zien en te zijn. Bijzonder om dan te weten dat de Eeuwige aanwezig blijft: ook al wist ik het niet, was ik dat kwijt. En troostend.
Dan gaat Hans Korteweg verder:

Alles is licht
Dat de engelen zich op de ladder eerst omhoog en dan omlaag bewegen, is niet toevallig. We moeten eerst “van beneden uit” onszelf inzetten, in beweging komen voordat we kunnen ervaren dat de genade “van boven” komt.
Het was of ik het nu voor de eerste keer las, dat de engelen eerst omhoog en dan omlaag bewegen. Wat bijzonder, ik heb altijd gedacht dat de engelen eerst uit de hemel kwamen om naar beneden te gaan. Maar ze zijn er blijkbaar al.
Het is niet zo dat genade er pas is nadat we ons hebben ingezet. De hulp is er altijd, ook als we passief blijven en vinden dat het de verantwoordelijkheid van een hogere kracht is om ons weer op de been te helpen. Alleen heeft genade in zo’n geval geen werkingskracht, omdat we haar niet actief toelaten. We moeten van binnen uit de deur openmaken voor het licht.
Tot zover de beschrijving van Hans Korteweg.
De laatste zin raakt me: we moeten van binnen uit de deur openen voor het licht! Het licht wat energie geeft, waarmee ik in verbinding kom met mezelf en de mensen om me heen. Het licht van de aandacht, het licht van ‘er zijn’. Het licht van kleine attente steun. Het licht van een woord waardoor je je erkend en herkend weet. Mooi dat we in dit licht mogen staan!

Gedicht: TUSSEN HEMEL EN AARDE – Catharina Visser

De mens die de bergen bestijgt
noch degene die de diepten doorploegt
zal het geheim van de aarde begrijpen
of het mysterie van de hemel doorgronden.
Maar wie in verwondering neerzit
aan de stille bron in zichzelf
zal het woord in zijn ziel horen spreken
dat hem met beide verbindt.

Toelichting op het lied ‘Hoop’

Zingen: Hoop

Herdenking van de overleden leden van de basisgemeente én van onze eigen dierbaren

Jou missend

Jou missend
gedenk ik jou
vier ik je naam
op deze gedenkdag

Jou missend
noem ik je naam
Jou noemen
geeft mij lucht

Jou gedenkend
dank ik je
om wie je was
om wie je nog bent

Jou dankend
Jou gedenkend
Jou vierend
Jou missend
zoek ik mijn weg
verder

Namen noemen en lichtjes aansteken

Zingen: Dona la pace, Signore

Geef vrede, Heer, aan wie op u vertrouwen

 

 

Colofon

Gebruikte bronnen: Woorden en verhalen die ertoe doen, A. Wijnker, K.Maas
Zonder einde, Hans Korteweg
Weten met het hart, Catharina Visser

Muziek: Arvo Pärt, Spiegel im Spiegel, Variationen

Illustratie voorkant: Jitske Schols, expositie Madamadam Stadsmuseum Harderwijk

Collecte: Kansfonds
Girorekening: NL17 TRIO 0379 2541 15 t.n.v. Stichting OBA onder vermelding van collecte Kansfonds