Oecumenische Basisgemeente Apeldoorn

Viering 6 oktober 2024

Thema Innerlijke wijsheid

Welkom en ontsteken Paaskaars

We zaten in groepjes van 6. Elk aan een tafel met een lichtje wat symboliseert dat Gods licht bij ons en in ons brandt.

Zingen

Uit uw hemel zonder grenzen komt Gij tastend aan het licht, met een naam en een gezicht, even weerloos als wij mensen…

Inleiding op het thema: “INNERLIJKE WIJSHEID”

Wat is die ‘wijsheid’? Het is niet: Wetenschap, of veel-weten, grote kennis. Wetenschap en kennis hebben we nodig maar wijsheid is iets anders. Je kunt het nauwelijks omschrijven. Toch is er die dagelijkse wijsheid, die je nodig hebt bij het dagelijkse werk.

Veel mensen zoeken wijsheid in kloosters: bij mensen die in stilte leven en kunnen luisteren. Wat is dat luisteren? Wat is die wijsheid? Ze luisteren ‘naar het leven’. Bij dat luisteren zitten we bij de kern van deze viering.

Wijsheid is LUISTEREN.  De regel van Benedictus begint met dat woord:  “luister” “ausculta” (NB een dokter ausculteert).

Bij de abt staat er in die regel iets wonderlijks. In moeilijke situaties moet de abt vooral ook luisteren naar de jonge broeders. Voor ons vandaag is de uitdaging: ons bewust te worden van die wijsheid ALTIJD al in ons aanwezig is. Vooral in dat stukje innerlijk wat nog JONG gebleven is. Met moeilijke woorden heet dat: ‘dichter komen bij het wezenlijke van je leven’. Of: ‘dichter bij het mysterie van het leven’.

Als je de boeken van het Nieuwe Testament leest dan zie dat Jezus alsmaar spreekt over het ‘Rijk van God’. Met woorden van deze tijd is dat: “het domein van God”.  “Dat domein is al in je” zegt Hij.

Dus: Twee begrippen: (1) LUISTEREN. En als (2) tweede: ZOEKEN!  Zoeken in die binnenkant in ons = ons ZELF. Zoeken in onszelf wat er al is = INNErLIJKE WIJSHEID.

De woorden van het Lied herkennen we ook in het gebed van Augustinus:  

O Schoonheid zo oud en zo nieuw, laat heb ik U lief gekregen. Zie, U was binnen en ik was in de wereld buiten, en daar zocht ik U. En zelf ongeordend stortte ik mij op die welgeordende dingen, die U hebt gemaakt. U was met mij, maar ik niet met U: Die dingen hielden mij ver van U, die geen bestaan zouden hebben, als ze niet in U bestonden. U hebt geroepen en geschreeuwd, en mijn doofheid doorbroken. U hebt mij met uw licht overstraald, en mijn blindheid verdreven. U hebt mij met uw geur verleid; ik heb haar ingeademd en zucht naar U. Ik heb U geproefd, en ik honger en dorst naar U. U hebt mij aangeraakt, en ik ben ontbrand in verlangen naar uw vrede.

Inleiding op Lectio Divina

In deze viering gaan we op zoek naar het geheim van innerlijke wijsheid. Geen romantische zoektocht, geen feel-good-exercitie.
Wijsheid ontdek je vooral bij het tegenovergestelde van wijsheid. Dat is ANGST: Ieder heeft van die dingen waar je bang voor bent of tegenop ziet. (De angst van je weg niet kunnen vinden; de angst van het alleen-zijn, geen goede partner te vinden; de angst van het spreken in het openbaar; de angst van niet meetellen, niet gezien worden, niet gewaardeerd worden, ouder worden…….)

In plaats daarvan: de wijsheid van anders kijken. Ontdekken dat er geen aanleiding is voor angst. Ontdekken van de ruimte van het leven. Al die ontdekkingen zijn een levensles, een les in levenswijsheid.

Is dit vaag? Je kunt het concreter maken door de methoden van Lectio Divina.

Psalm 23

Jij mijn herder? Niets zou mij ontbreken.
Breng mij naar bloeiende weiden
doe mij liggen aan vlietend water
dat mijn ziel op adem komt
dat ik de rechte sporen weer kan gaan
achter jou aan.

Jij mijn herder? Niets zal mij ontbreken.
Moet ik de afgrond in, de doodsvallei,
ik zal bang zijn – ben jij naast mij
ik zal niet doodgaan van angst.
Jij hebt de tafel al gedekt –
mijn spotters weten niet wat ze zien:
dat jij mijn voeten wast, ze zalft met balsem
mij inschenkt, drink maar, zeg je.

Niets zal mij ontbreken.
Laat het zo blijven, dit geluk
deze genade, al mijn levensdagen.
Dat tot in lengte van jaren
ik wonen zal bij jou in huis.

Jij mijn herder, niets zal mij ontbreken.

Uit:  Huub Oosterhuis: 150 psalmen vrij

Lectio Divina

is een vorm van bidden of meditatie. Het is geen bijbelstudie.

Hoe gaat deze vorm van Lectio?

A. Lectio:

Je kunt daarvoor de elke bijbellezing gebruiken. In deze viering Psalm 23, in een hertaling door Huub Oosterhuis.
Ik lees die en daarna leest u in stilte voor uzelf de psalm nog eens. Onderstreep dan een woord wat u raakt. Het kan ook een woord zijn waarmee u moeite heeft. Dus: eerst die stilte. Geef je innerlijk de kans. Luister en dan pas onderstrepen.
Als ieder klaar is zingen we “het woord dat ik jou geef is niet te zwaar en niet te licht, jij kunt het volbrengen”.
Daarna mag je met elkaar delen welk woord je hebt onderstreept. Dit zonder verdere toelichting.

B. Meditatio:

Bij de meditatio hetzelfde: ik lees de psalm en daarna keren we ons weer naar binnen, naar ons innerlijk. Daar binnen luister je wat jouw woord aan je vraagt of zegt. Daarbij hoort geen moeilijke theologie of deftige woorden.
We doen dat in stilte. Vanuit die stilte  noteer je hoe God tegen jou spreekt. Dat wordt dus een dialoog met God.
Om dat een kans te geven beginnen veel mensen dit deel door hun eigen naam op te schrijven en voor je naam hoe je denkt dat God tegen jou spreekt. Dus: Beste…. Of Lieve…. Of…… Vervolgens schrijf je de woorden, die God of je innerlijk tegen jou zegt.
(Bijvoorbeeld bij mij: Beste Ruud, ik kom  bij jou met het woord… daarmee wil ik je zeggen of vragen… )
NB.1. Waarom dat geschrijf? Je helpt daarmee je innerlijk  om vage gevoelens te verwoorden.
NB2: En ook: niets moet, alles mag. Dat schrijven is een hulpmiddel. Als ieder klaar is met schrijven gaan we weer zingen.

C. Oratio:

Bij de oratio, het gebed-deel weer hetzelfde: lezen stilte en schrijven: Nu wat jij zelf tegen God zegt. Kies daarbij de woorden die bij jou passen. (Goede God, Vader God, Jezus, Heilige Geest, Bron van Zijn. of…).
Laat je gebed ontstaan vanuit de stilte.

Gebed van de filisoof Soren Kierkegaard: ‘Hoe aandachtiger en innerlijker mijn bidden werd, hoe minder ik te zeggen had. Op het laatst werd ik helemaal stil. Ik werd – en dat is misschien nog een grotere tegenstelling met spreken – ik werd iemand die luisterde. Eerst dacht ik dat bidden spreken was. Maar ik leerde dat bidden niet louter zwijgen is, maar luisteren. Zo is het: bidden wil zeggen stil worden en stil zijn en wachten tot degene die bidt God hoort.’

Jouw antwoord aan God is heel persoonlijk en iets intiems. Als je wilt deel met elkaar een enkel woord uit jouw antwoord aan God…..

D. Contemplatio:

Het vierde onderdeel van de lectio divina is de contemplatio, het overwegen. Dat kun je doen na de viering zo lang als bij je past: Je houdt je woord gezelschap. Het loopt graag met je mee in jou leven, op deze dag of dagen.

Zegengebed

We hebben een woord gevonden. Je kon het horen als een vraag. Dat nodigde uit naar een antwoord, met of zonder woorden. Dat antwoord kan ook zijn: ‘Jij mijn herder?’ Goede God, die woorden klinken ook bijzonder als U het aan mij vraagt. Wat wonderlijk, als U aan mij en aan ieder van ons vraagt: Wil jij, mens, voor mij, God, een herder zijn? Want als jij, mens, mijn herder wilt zijn dan kun jij Mij brengen naar jouw bloeiende weiden. Dan laat jij Mij niet doodgaan, dan zal niets Mij ontbreken, dan….. Laat Mij, jouw God, Mij wonen bij jou in huis….

Zingen

Neem mij aan zoals ik ben, zuiver uit wie ik zal zijn. Druk Uw zegel op mijn ziel en leef in mij.

Collecte

Ghana over de IJssel, zie website https://www.stichtingghanaoverdeijssel.nl/

Regenwateropvang. Wij bouwen daarom samen met lokale metselaars Calabash Cisterns van 5.000 liter, zodat een familie in de vier regenmaanden genoeg drinkwater kan opvangen om de acht droge maanden te kunnen leven. De duurzame en lokale Calabash Cisterns vangen regenwater op en zorgen zo in Ghana voor meer schoon drinkwater en meer werkgelegenheid. We werken met lokale metselaars en lokale materialen.

NL56 RABO 0332 0879 56 op naam van Stichting Ghana over de IJssel.

Zingen

Zoek de wegen van de wijsheid.